Faculty - دانشکده علوم انسانی

Faculty - دانشکده علوم انسانی

Ph.D. Dissertations

رابطه ي قدرت با نثر فارسي در دوره ي صفوي بر اساس جامعه شناسي زبان
منيژه پورعلي 2023
زبان يكي از برجسته ترين و مهم ترين عناصر سبكي در مطالعات و بررسي هاي ادبي به شمار مي آيد. هر نوع تغيير و تحوّل در ساخت و سبك زبان در يك اثر ادبي، نشان دهنده ي سير تحوّلات و تطوّرات نگرشي و دانشي خالق اثر و نيز جامعه اي است كه اثر در آن پديد آمده است. گاه قدرت حاكم بر جامعه با طيف ها و گروه هاي تشكيل دهنده ي خود، تاثير مستقيم بر پديد آمدن سبك-هاي ادبي و شيوه هاي نوشتاري دارد و گاه به صورت غير مستقيم در قالب اشكال گوناگون اعمال قدرت مي كند. گاهي نيز سبك هاي ادبي بر زبان چيرگي يافته و باعث تغييرات و تحوّلات اساسي در اين حوزه مي شوند. در تاريخ تحوّلات ادبي، گاهي قدرت حكومت، بر زبان و سبك ادبي تأثير فراوان مي گذارد و حتي به آن سمت و سو نيز مي دهد. حكومت صفوي در تاريخ ايران بر اساس يك ايدئولوژي مذهبي به قدرت رسيد و اين قدرت كه از سه ضلع اصلي: 1. شاهان صفوي 2. قزلباشان 3. عالمان دين، تشكيل مي شد، بر سبك و سياق متون ادبي آن دوره تأثير فراوان گذاشت. مطالعه ي رابطه ي كاربردي زبان در آثار ادبي و مناسبات قدرت، پژوهش هاي ادبي را با علوم اجتماعي و زبان شناسي پيوند مي دهد. اين پژوهش به تاثير گفتمان قدرت بر آثار منثور دوره ي صفوي از منظر جامعه-شناسي زبان با تكيه بر پنج كتاب: تذكره ي شاه طهماسب، عالم آراي صفوي، رساله در پادشاهي صفوي، مقامات السالكين و عالم آراي عباسي، كه هر كدام نماينده ي يكي از قدرت هاي خاصّ اين دوران هستند، مي پردازد و مشخص مي كند كه در دوره ي صفويه، چه قدرت هايي بر كدام آثار منثور و تا چه اندازه و به چه شيوه اي تأثيرگذار بوده اند. قدرت قزلباشان و پادشاهان در نثر كتاب هايي چون تذكره ي شاه طهماسب و عالم آراي صفوي، سبب ايجاد نثري عوامانه و سطحي شده است و ساخت نحوي گفتاري با گفتمان عامه را به نمايش مي گذارد. قدرت ايدئولوژي در كتاب هايي چون رساله در پادشاهي صفوي و مقامات السالكين، نثر عربي گراي شتابزده را رقم زده است كه ساخت نحوي عربي را با نوشتاري شتاب زده و اخباري نشان مي دهد. در كتاب هايي چون عالم آراي عباسي كه قدرت روشنفكري و ايدئولوژيكي و عوامانگي، توأمان تأثيرگذارند، نثر به سمت التقاطي شدن و تركيب گفتمان ها پيش رفته است و اين ويژگي ها در ساختار نوشتاري اين كتاب با برتري تأثير قدرت روشنفكري جلوه گر است كه از نظر جامعه شناسي زبان تداعي گر اوضاع اجتماعي ملتقط و دره
Thesis summary
نگاه به منجي در ادوار پنج گانه ي شعر فارسي
جميله زارعي 2019
در شعر فارسي اعتقاد به موعود و منجي از موضوعات كهن و ديرينه اي است كه در شعر آييني مورد بررسي قرار مي گيرد. شعر آييني هر مقوله ي شعري است كه صبغه ي ديني داشته و متأثر از آموزه هاي اسلامي باشد. شعر ولايي يكي از شاخه هاي شعر آييني است و از لحاظ موضوعي، اختصاص به خاندان عترت و طهارت دارد. سخنان و سيره ي اخلاقي اهل بيت در شعر ولايي بازتاب پيدا مي كند. شعر نبوي، شعر علوي، شعر فاطمي، شعر عاشورايي، شعر رضوي و شعر مهدوي زير مجموعه هاي شعر ولايي هستند. شعر مهدوي فاقد صبغه ي سوگواري است و از نظر موضوعي مي توان انواعي براي آن در نظر گرفت؛ شعر انتظار، شعر فرج، شعر غيبت، شعر ديدار و..... از آن جمله اند. توجه به سير تاريخي شعر انتظار ما را متوجه اين نكته مي كند كه در سده هاي آغازين هجري از نام مهدي بيشتر به عنوان يك نماد تاريخي استفاده مي شد؛ نمادي كه يادآور صلح و آرامش، قسط و عدل، پيروزي، جهان شمولي اسلام و نابودي كفر جهاني است. برخي شاعران در سروده هاي خود بعد از مدح ممدوح، او را با منجي مقايسه كرده و گاه پا را از اين فراتر گذاشته او را هم پايه ي مهدي توصيف كرده اند. تا پيش از قرن دهم و دوره ي صفويه به طور كلي گرايش به سرودن شعر مذهبي كم است. حكومت صفوي، خود را برپادارنده ي آيين اهل بيت(عليهم السلام) مي دانست؛ از اين رو سعي بر تقويت، رونق و رواج آن داشت. زمينه هاي مساعد اجتماعي و سياسي اين دوره، نقش به سزايي در تقويت شعر آييني داشت و به تدريج از روزگار مشروطه به بعد، پايگاه قدرتمندي نزد شاعران و علاقه مندان پيدا كرد. پس از انقلاب و احياي آرمان هاي اسلامي با گسترش باورهاي مذهبي در شعر مواجه مي شويم كه مهم ترين آن ها مسئله ي عاشورا و مفهوم انتظار است. در اين دوره با توجّه به استقبال بسيار شاعران، انتظار تبديل به حوزه اي برجسته در شعر آييني شد و از لحاظ كيفي، ويژگي هاي خاص خود را پيدا كرد. در اشعار معاصر، شاعر، موعود را در ارتباط مستقيم با خود مي بيند و از همين منظر، شعر شاعران پس از انقلاب، بستري صميمي و عاطفي براي گفتگوي منتظر و موعود است. در پژوهش حاضر براي بررسي شعر انتظار، چهل و شش شاعر از دوره هاي مختلف شعر فارسي انتخاب شده است. برجستهترين شاعران اين پژوهش سنايي، خاقاني، عطار، نظامي، مولوي، حافظ، ابن حسام خوسفي، صائب تبريزي، اديب پيشاوري، بهار، شهريار، اميري فيروزكوهي، علي م
Thesis summary
بررسي قصه هاي منظوم برجسته ترين شاعران كودك معاصر از منظر شكل و محتوا (افسانه شعبان نژاد، اسدالله شعباني، ناصر كشاورز)
مصطفي رضايي ديل 2018
در اين رساله قصه هاي منظوم سه شاعر كودك معاصر از منظر شكل و محتوا بررسي شده است. در اين بررسي، 43 قصه منظوم از ناصر كشاورز، 24 قصه از افسانه شعبان نژاد و 15 قصه از اسدالله شعباني در سه سطح زباني، داستاني و شعري تحليل شده و اين نتيجه به دست آمده است كه ميزان توجه هر يك از اين شاعران به عناصر زباني، شعري و داستاني به نسبت شاعران ديگر متفاوت است. ناصر كشاورز كه فقط شاعر است، با تسلط بيشتر بر زباني روان و كودكانه و توجه خاص به عناصر شعري در اين دو سطح موفق تر بوده است؛ اما از خلاقيت در آفرينش داستان هاي نو بازمانده است. قصه هاي منظوم افسانه شعبان نژاد كه هم شاعر است و همه داستان نويس، در هر دو سطح زباني-شعري و داستاني داراي برجستگي و موفقيت خاصي است؛ هرچند طرح هاي داستاني برخي از آثار او برگرفته از داستان هاي ترجمه شده است. اسدالله شعباني كه شاعري است كه گاهي داستان هم مي نويسد، به نسبت دو شاعر ديگر، در آفرينش قصه هاي منظوم موفق چندان موفق نبوده است؛ به نحوي كه توجه او به روايت و عناصر داستان، او را از صحت و قوت زبان و رواني شعر دور كرده است.
Thesis summary
بررسي و مقايسة طنز در گلستان سعدي و رسالة دلگشاي عبيد زاكاني بنا بر رويكرد معناشناسي گفتمان
نوشين بهرامي پور 2018
رويكرد معناشناسي گفتمان در متون ادبي، يك روش پژوهشي از نوع كيفي براي پي بردن به رابطة ساختار توليد و دريافت متن از روي ظاهر نوشته است. اين روش راه دستيابي به لايه هاي پنهان متن و فرارفتن از عينيت ها را هموار مي نمايد و مي كوشد معنا را آن گونه كه مد نظر گوينده است كشف كند و به مخاطب نشان دهد. از نظر معناشناسي نوين، نشانه ها در نظامي فرايندي به توليد معنا مي پردازند پس نشانه معناشناسي اصطلاحي است كه اهداف را بهتر مي نماياند. موضوع پژوهش بررسي طنز در گلستان سعدي و رسالة دلگشاي عبيد زاكاني بنا بر رويكرد نشانه معناشناسي گفتمان، از نوع پژوهش بنيادي (نظري) با هدف بررسي ساختار يا ساختارهاي معنايي طنز در آثار مورد نظر است. بر پاية مطالعات كتابخانه اي، با استفاده از روش هاي استدلال عقلاني و قياسي، بر اساس نمونه هاي عيني از متون مورد نظر (گلستان سعدي و رسالة دلگشا) نوشته شده است و نتيجه گيري بنا بر استدلال استقرائي است. بررسي طنز در گلستان و رسالة دلگشا با برخورداري از ويژگي هاي فراغت بخشي و انتقادي بودن به قصد اصلاح اجتماعي، از زاويه ديد گفته پرداز با استفاده از جريان زيبايي شناختي براي خلق معاني تازه در حوزة تحليل گفتمان جاي مي گيرد كه اين دو اثر به دليل قرابت زمانيِ نگارش، از شباهت هاي چشمگيري برخوردارند. با توجه به اين كه قالب روايت (حكايت پردازي) است، در بيشتر حكايات، سير روايي را نظام معنايي كنشي به پيش مي برد اما اوج يا بزنگاه طنز، اين فرايند را تغيير مي دهد؛ به اين صورت كه معنا در فضاي فشاره اي-گستره اي، بين شناخت و عاطفه در نوسان است اما اين بُعد فشاره اي و عاطفيِ طنز است كه به واسطة كنش گران، جريان معنا را به سمتي از شناخت كه مورد نظر راوي (سعدي و عبيد) است، هدايت مي كند تا نگرش انتقادي را نسبت به اجتماع نشان دهد و ارزش هاي رايج را به چالش فرا بخواند. طنز رسالة دلگشا گفتمان اصلي است اما در گلستان گفتمان جانبي، براي تقويت ادب تعليمي است.
Thesis summary
بررسي سير تحول غزل معاصر فارسي (1390ـ1300)
حسين مافي 2018
تغيير و تحولات اجتماعي، فرهنگي و سياسي پس از انقلاب مشروطه، به تحول و دگرگوني در ادبيات و شعر منجر گرديد. نقطه ي اوج اين تحولات را مي توان در اشعار نيما و پيروانش يافت. غزل نيز از تأثير اين تحولات بركنار نماند. پس از گسترش شعر نيمايي و سپيد، رهروان طريق نيما كه به توانايي و انعطاف غزل براي پذيرفتن انواع مضامين و حس و حال هاي مختلف ايمان داشتند، با تلفيق عناصر شعر آزاد و غزل سنتي و به ويژه استفاده از پيشنهاد نيما مبني بر وصف و روايي كردن شعر، نوعي ديگر از غزل را رقم زدند كه غزل نيمايي يا نو ناميده مي شود. پس از انقلاب اسلامي كه در واقع رجعت به سنت ها و ارزش هاي ملي و مذهبي بود، غزل به عنوان محبوب ترين قالب سنتي با اقبال فراوان روبرو شد و با توانايي و هوشمندي شاعران نوغزلسراي جوان و جوياي نام و گاه افراطي، به نوآوري، هنجارگريزي و سنت شكني-هاي گسترده اي دست يافت. در اين رساله پس از تعريف جريان و برشمردن تفاوت هاي آن با سبك و مكتب، غزل معاصر به نه دوره و جريان متمايز تقسيم مي شود كه عبارتند از: 1- مشروطه 2- فترت 3- رمانتيك فردي 4- رمانتيك اجتماعي 5- سمبوليك اجتماعي 6- غزل مقاومت 7- دفاع مقدس 8- مدرن (نو و فرم) 9- پست مدرن. سپس ويژگي هاي هر جريان از شش منظر زبان، شكل/فرم، خيال، موسيقي، محتوا و عاطفه مورد پژوهش و مداقه قرار مي گيرد. نتيجه اين است كه جريان هاي مذكور در شكل گيري و بالندگي خود تحت تأثير مسائل سياسي، اجتماعي و فرهنگي جامعه، ورود عناصر شعر نيمايي و آزاد، مكاتب و ادبيات غرب و جريان ها و سبك هاي شعري قبل از خود قرار گرفته اند. اين ويژگي ها و نوآوري هاي منحصربه فرد غزل معاصر را نسبت به تمام ادوار غزل فارسي متمايز مي سازد و جريان اصلي غزل معاصر، استوار و پوينده، جوابگوي بسياري از نيازهاي ادبي، عاطفي و اجتماعي نسل امروز مي باشد.
Thesis summary
تصحيح شرح ملا حامد بيساراني بر مثنوي (دفتر نخست)
عبدالستار نقشبندي 2018
مثنوي معنوي، اثرِ جاودانة مولانا جلال الدّين محمّد بلخي، از زمانِ تصنيف تا كنون همواره مورد توجّه و تحقيق و تدقيقِ عارفان و دانشوران و اديبان بوده است و چون كتابي ديرياب است، ناگزير دانشوران و عارفان و اديبان، هريك فراخورِ حال خويش و در حدّ توان، به شرحِ غوامض آن پرداخته اند تا راهروان، بيشتر و بهتر، از اين خوانِ گستردة آسماني بهره ور گردند. يكي از كساني كه به اين كار همّت گماشته است علامه ملا حامد كاتبِ بيساراني، عالم، عارف و شاعر قرن سيزدهم هجري است. ملا حامد شايد تنها كسي است كه مثنوي را دو بار شرح كرده است. بيساراني، فقيه و متكلّم بوده و بر علوم اسلامي و آثارِ عارفان تسلط داشته و افزون بر اينها خود سالها مشغول سلوك بوده و بدين سبب شرح وي حائز اهميت است. از وي علاوه بر شرح مثنوي آثار ارزشمند ديگري به يادگار مانده. از شرحِ نخست بيساراني بر مثنوي تنها يك نسخه موجود است اما از شرح دوم، نسخ متعددي وجود دارد. ملا حامد براي شرح ابيات مثنوي، از خود مثنوي و نيز از ديگر آثار مولانا بهره گرفته؛ تسلط ملا حامد بر قرآن و حديث و علوم اسلامي سبب شده كه وي بتواند تمام آيات و احاديث و روايات و اقوالي را كه مولانا به آنها اشاره كرده در شرح خود بياورد؛ برخي از ابيات دشوار كه شارحان مثنوي كمتر بدانها پرداخته اند در شرح بيساراني شرح شده و اين شرح، حاوي ديدگاههاي جديدي است و همة اينها بر ارزش آن افزوده است. نثر شرح بيساراني ساده و روان و استوار است اما مقدمة اين كتاب فنّي و مصنوع نگاشته شده، سبك بخشهايي از متن هم بينابين است. در اين پژوهش پس از معرّفي بيساراني و آثار او، شرح دوم وي برمثنوي از لحاظ سبكي و محتوايي بررسي شده و آنگاه شرح دفتر اول بر اساس چهار نسخة خطي تصحيح شده است.
Thesis summary
بررسي تحليلي جريان هاي شعر معاصر از سال 1360 تا 1390
فروزان آزادبخت 2016
شعر نوگراي فارسي در ايران، طي سه دههي اخير (1360-1390) تحت تأثير اوضاع و احوال سياسي و اجتماعي جامعه با معرفي جريانهاي متعددي مواجه شده است كه هر يك از اين جريانها به نحوي بر روند تحوّلات شعر فارسي تأثيرگذار بودهاند. در دههي شصت، جريان «شعر جنگ» به طور خودجوش و بدون هيچ گونه باني و بيانيهاي به جود آمد و غالب شعراي اين دهه را ميتوان جزء شعراي جنگ دانست زيرا به دليل وسعت ابعاد جنگ تمامي مردم و البتّه هنرمندان، به لحاظ عاطفي با پديدهي جنگ و فجايع آن درگير بودند. به موازات اين جريان، «موج سوم» نيز در ادامهي تجربيّات شعراي نوگراي دههي چهل و پنجاه در حال توسعه بود. اين جريان را كه ميتوان گونهاي از «شعر لحظه» دانست و توسط «فرامرز سليماني» معرفي شد؛ بيشتر مجالي بود براي بيان زنج هنرمنداني كه تحت فشار شرايط خاص آن دهه قرار داشتند. در كنار اين دو جريان، «سيد علي صالحي» نيز جريان «شعر گفتار» را معرفي كرد و با اين اقدام، كاربرد زباني نزديك به محاوره را در سرودهها ترويج كرد. در دههي هفتاد، پس از اتمام جنگ و بازتر شدن نسبي فضاي هنري، جريانهاي شعري بيشتري پا به عرصهي ظهور گذاشتند؛ كه اكثراً به طور مستقيم يا غير مستقيم تحت تأثير نظريههاي اروپايي بودند. «جريان پست مدرن» كه توسط «رضا براهني» معرفي شد يكي از اين گونه جريانهاست كه مستقيماً از نظريههاي انديشمندان اروپايي تغذيه ميكرد كه هر چند با ذائقهي هنري و بافت فرهنگي مردم ايران همخواني نداشت امّا موجب كسب تجربيّات تازهاي براي شعر نوگراي فارسي شد. در همين دهه جريان «شعر پسانيمايي» كه توسط «علي باباچاهي» معرفي شد در واقع شكل تعديل يافتهاي از جريان «پست مدرن» بود. در كنار اين دو جريان، «ابوالفضل پاشا» جريان « شعر حركت » را معرفي كرد كه اين جريان اگر چه رگههايي از پست مدرن را در خود داشت امّا بيشتر مبتني بر تجربيّات شعر سنتي فارسي به ويژه شيوهي «مولانا» بود. «سيد علي صالحي» نيز در اين دهه دوباره دست به كار شد و جريان «شعر فراگفتار» را معرفي كرد و اين بار كوشيد كه ابعادي متافيزيكي را براي اصوات و آواها، تعريف كند. با آرامتر شدن اوضاع سياسي و اجتماعي در سالهاي آغازين دههي هشتاد، از التهابات عرصهي ادبي نيز كاسته شد و شور و شر ارائهي نظريههاي اروپايي نيز فروكش كرد و تنها انشعاب باقي ماندهي اين نظريهها جريان «شعر متفاوط» بود كه توسط «محمّد آ
Thesis summary
جاي گاه احمدرضا احمدي در شعر معاصر ايران
عليرضا روزبهاني 2015
احمدرضا احمدي بيش از پنجاه سال است كه در عرصه هاي مختلف هنري و ادبي در كشور حضور دارد و يكي از نمايندگان اصلي شعر موج نو به شمار مي آيد. شعري كه در آغاز دهه ي چهل شكل گرفت با اوج مبارزه هاي سياسي عليه جكومت پهلوي و بي اعتنايي منتقدان، ناشران، مخاطبان و شاعران به اين نوع شعر، به محاق رفت؛ اما پس از پيروزي انقلاب اسلامي به ويژه در دهه ي هفتاد هجري به طور شگفت آوري مورد استقبال همان نحله ها واقع گرديداحمدرضا احمدي بيش از پنجاه سال است كه در عرصه هاي مختلف هنري و ادبي در كشور حضور دارد و يكي از نمايندگان اصلي شعر موج نو به شمار مي آيد. شعري كه در آغاز دهه ي چهل شكل گرفت با اوج مبارزه هاي سياسي عليه جكومت پهلوي و بي اعتنايي منتقدان، ناشران، مخاطبان و شاعران به اين نوع شعر، به محاق رفت؛ اما پس از پيروزي انقلاب اسلامي به ويژه در دهه ي هفتاد هجري به طور شگفت آوري مورد استقبال همان نحله ها واقع گرديد.
Thesis summary
جريان شناسي منظومه هاي حماسي(با تكيه بر انديشه هاي مذهبي و ديني سرايندگان منظومه هاي پهلواني پس از شاهنامه)
علي اصغر بشيري 2015
چكيده يكي از موضوعات مهم در بررسي جريان هاي فكري در حماسه هاي ملي ايران، حضور عناصر اسلامي در بطن منظومه هاي پهلواني است كه محققان از آن به انطباق يا تلفيق ياد كرده اند.بايد در نظر داشت كه فضاي داستاني منظومه هاي پهلواني مربوط به پيش از اسلام بوده است و سرايندگان و پردازندگان اين داستان ها در دوران اسلامي مي زيسته اند؛ بنابراين طبيعي است كه شاعران اين منظومه ها براي توجيه آثار خود ناگزير به حذف برخي از حادثه ها يا رخدادهاي داستان بوده اند كه با عقايد اسلامي سازگار نبوده است و مواردي را كه با نگرش هاي اسلامي سازگارتر بوده در بطن داستان وارد كنند. از سوي ديگر شاعران در سرودن اين داستان ها خواه و ناخواه برخي از عقايد فكري و ديني خود را در بطن منظومه هاي حماسي جاي داده اند؛ در واقع براي پذيرش اين داستان ها نزد عموم مردم، عناصر ديني اسلامي در دوره هاي پس از اسلام وارد منظومه هايي شد كه داستان هايشان مربوط به پيش از اسلام بود؛ يعني پردازندگان اين داستان ها به نوعي به آميختگي جريان هاي ديني و ملي روي آوردند كه برخي محققين از آن به انطباق يا تلفيق يا اختلاط عناصر ملي و ديني ياد مي كنند. در اين رساله منظومه هاي پهلواني پس از شاهنامه از منظر جريان شناسانه (به تكيه بر نگرش هاي ديني سرايندگان آن ها) بررسي شده اند.كه عبارتند از: گرشاسب-نامۀ اسدي طوسي، كوش نامه و بهمن نامۀ ايرانشاه/ايرانشان بن ابالخير، سام نامه، زرين قبانامه، فرامرزنامۀ بزرگ، شهريارنامه و بانو گشسب نامه، برزونامه، كك كوهزاد و فرامرزنامۀ كوچك. پس از مطالعه و بررسي دقيق منظومه هاي پهلواني، نتايج نگرش-هاي تلفيقي به دست آمده با توضيحي مختصر بيان شده است كه عبارتند از: حضور پيامبران در منظومه هاي پهلواني، نبرد سام و عوج بن عنق در سام نامه، انعكاس آيين فتوت در جهانگيرنامه، داستان نبرد شداد و سام، انعكاس نگرش هاي عرفاني در منظومه هاي پهلواني، رسالت هاي پهلوانانۀ قهرمانان در منظومه هاي پهلواني. اين رساله از پنج بخش تشكيل شده است: فصل نخست پس از مقدمه، طرح پژوهشي است. فصل دوم، كليات پژوهشي كه شامل توضيحي دربارۀ مفهوم جريان شناسي وجريان-هاي مهم شعري مانند غزل نو و شعر منثور و هم چنين شناخت جريان هاي منظومه هاي پهلواني پس از شاهنامه است. فصل سوم روش تحقيق و فصل چهارم تبيين پژوهش است كه در اين فصل به طور تفصيلي به تأثير ا
بررسي و تحليل انديشه هاي عرفاني شيخ احمد سرهندي
ميثم احمدي 2015
شيخ احمد سرهندي ملقّب به امام ربّاني و مجدِّد ألفِ ثاني در قرن دهم هجري در هندوستان متولد شد و بعد از ورود به طريقت نقشبنديه به زودي به يكي از چهره هاي بارز اين سلسله بدل شد و جاني دوباره به اين طريقه بخشيد.نظريات تازه و نوين او در باب طريقت و سلوك و سياست تا كنون يعني حدود چهارصد سال پس از وي، هنوز هم الگوي پيش روي صوفيان و عارفان اين طريقت است.امام ربّاني به سبب عقايد جالب و جديدش ،بنيان گذار و رهبر مكتب و مسلكي جديد در سلسله نقشبنديه شد به گونه اي كه محققان، بعد از وي اين طريقت را با نام نقشبندية مجدِّديه مي شناسند.شيخ مجدِّد با آرا و عقايد ناب و نوين خويش نظر بسياري از محققان و مستشرقان و نهانگرايان اهل طريق را به خويش معطوف كرد.از جمله اين عقايد بحث انگيز و پر اهميت مي توان به نظرية وحدت شهود وي كه در برابر نظريه وحدت وجود شيخ ابن عربي مطرح شده بود ،اشاره نمودامام ربّاني همة عمر خويش را مصروف تبليغ شريعت و ترويج طريقت كرد.نقطة حساسيت او بدعت و نوآوري در عبادت بود و به شدت با هرگونه بدعتي مخالفت مي كرد..مكتب نوين امام ربّاني در ايران به وسيلة مولانا خالد نقشبندي و خلفاي بزرگ وي همچون شيخ محمد عثمان سراج الدين اول ،شناسانده و معرفي شد و به سبب تبليغات فراگير و ارشاد بي نظير او، طيفي گسترده از پيروان را بر گرد خويش جمع كرد؛ چنان كه مكتب شيخ ربّاني در ايران و كشورهايي نظير سوريه و تركيه و عراق با عنوان نقشبندية خالديه شناخته مي شود.اين مكتب در اين كشورها منشاء تحولات و نوآوري هاي بسياري در عرصة ادبيات و عرفان و طريقت و سياست شد.اين رساله جستار و پژوهشي در باب انديشه هاي عرفاني و كلامي شيخ احمد سرهندي است.در اين رسالة تحقيقي مي كوشيم تا به بررسي اجمالي عقايد بديع وي در زمينة عرفان وسلوك اسلامي بپردازيم و آن انديشه ها را مورد مداقّه و دقت بيشتري قرار دهيم بلكه راز نقش احياگرانه و رمز ماندگاري و تاثير گذاري او را بر جهان اسلام و طرايق عرفاني تا حدي روشن شود.اساس و اصل ما در اين پژوهش و تحليل، كتاب مكتوبات شيخ ربّاني است.
Thesis summary

M.Sc. Theses

تحليل جامعه شناختي نهاد حكومت و مذهب در بوستان سعدي
محمدرضا سپهري راد 2023
يكي از راه هاي دسته بندي موضوعات و وقايع داستان هاي سعدي در بوستان، دسته بندي بر اساس نهادهاي جامعه شناختي است؛ زيرا از منظر جامعه شناسي، از جامعيت بهتري برخوردار است. با در نظر گرفتن پنج نهاد اصلي جوامع، شامل: نظام سياسي، خانواده، دين، اقتصاد و آموزش وپرورش، با بررسي اجمالي حكايات بوستان، مي توان دريافت كه با توجه به انديشه هاي سياسي و مذهبي سعدي و همچنين، در نظر گرفتن دوران پرتلاطم حمله ي مغول به ايران و تحولاتي كه در حوزه ي نهادهاي حكومت و مذهب در جامعه شكل مي گيرد، سعدي در كتاب بوستان، به اين دو نهاد اجتماعي توجه بسيار ويژه تري دارد. هرچند كه در لابه لاي حكايت هاي خود، از ساير نهادهاي اجتماعي ديگر غافل نمانده است. در اين پژوهش به تحليل جامعه شناختي نهاد مذهب و حكومت در بوستان سعدي پرداختيم كه با دسته بندي موضوعات مورد توجه سعدي در بوستان، به اين نتيجه مي رسيم كه با توجه به اينكه سعدي انساني ديندار و متشرع بوده است، نگاه و هدف غايي او به آباد ساختن آخرت و برداشتن توشه براي آن جهان است؛ اما آباد شدن آخرت پيش زمينه اي دارد كه آن، آباد بودن دنياي فرد است. در اين رابطه، در بعد اجتماعي، نقش حاكمان جامعه، با عدالت گستري، پرهيز از ظلم و جور و...، بسيار پررنگ است؛ بنابراين همواره زبان سعدي به پند و نصيحت حاكمان و امرا ميچرخد، و در بعد فردي نيز، در ضمن حكايت هاي خود همواره به بيان پندهاي اخلاقي مي پردازد؛ هرچند با توجه به زمينه هاي فكري و اعتقادي سعدي، نقش سرنوشت و قضا وقدر الهي در اين زمينه، كم رنگ نيست.
Thesis summary
سبك شناسي طنز در معايب الرجال بر اساس نظريۀ ناهماهنگي
سارا سلگي 2023
يكي از روش هاي رايج در سبك شناسي ادبي در سال هاي اخير، سبك شناسي لايه اي است. اين شاخه از سبك شناسي، متن را در لايه هاي گوناگون آوايي، واژگاني، نحوي، بلاغي و معنايي بررسي مي كند.در مطالعه تاريخچه طنز و سير آن در ايران، عصر مشروطه از دوره هاي درخشان به شمار مي رود. كساني چون دهخدا و نسيم شمال از طنز براي بيان مسائل سياسي- اجتماعي و فرهنگي روز استفاده كردند. تغيير و تحولات عصر مشروطه و رفتن جامعه به سمت تجددموجب شد زنان نيز در عرصه هاي گوناگون فعاليت داشته باشند. رساله معايب الرجال از بي بي فاطمه اضطراب بادي نمونه هاي قابل توجه از طنزنويسي زنان در اين دوره است. نويسنده در اين كتاب به انتقاد از تسلط نگاه مردانه و جامعه و مظلوميت زن و دفاع از حقوق زنان، با زباني ادبي و طنزآميز پرداخته است. در اين پايان نامه، لايه هاي واژگاني، بلاغي، معنايي و از همه مهمتر ناسازه هايي كه اساس و شالوده كتاب حاضر بر آن استوار گشته است يعني طنز گفتماني و موقعيتي بررسي شده است.طنز گفتماني در اين اثر از آن جهت حائز اهميت است كه نويسنده گفتمان عقل مذكر را با استفاده از مناظره با كتاب تاديب به نمايش مي گذارد. همچنين او براي بيان سخنان خود از روش غير مستقيم درطنز بهره جسته يكي از مهمترين اين شگردها طنز موقعيتي است.
بازتاب بحران ميان سالي در دو رمان «چراغ ها را من خاموش ميكنم» و «انگار خودم نيستم»
مرضيه شيخ بابائي 2023
يكي از مراحل رشد انسان، دوره ي ميان سالي است كه بين جواني و پيري قرار دارد. تغييرات جسماني و سبك خاص زندگي در اين دوره بر وضعيت روحي و رواني ميان سال تأثيرات گوناگون دارد. زويا پيرزاد و ياسمن خليلي فرد دو داستان نويس از دو نسل متفاوت اند. اين دو نويسنده در رمان هاي خود توجهي ويژه به دوره ي ميان سالي دارند. در پايان نامه ي حاضر، بحران ميان سالي، زمينه ها، پيامدها و راه كارهاي مقابله با تأثيرات منفي اين بحران در دو رمان از اين دو نويسنده مورد بررسي و تحليل قرار گرفته است. در «چراغ ها را من خاموش مي كنم» از پيرزاد، كلاريس شخصيت اول رمان با دغدغه هايي مانند ترديد در ارزش هاي زندگي، ارزيابي منفي از زندگي زناشويي و نارضايتي از نقش ها و مسئوليت هاي كنوني درگير است. كلاريس با تصميم گيري درست و به هنگام موفق مي شود آرامش نسبي را به خانواده برگرداند. در رمان «انگار خودم نيستم» از ياسمن خليلي فرد، زندگي سه زوج از طبقه ي متوسط در آستانه ي ميان سالي به تصوير كشيده مي شود. خيانت، افسردگي و پناه بردن به سيگار از پيامد هاي بحران ميان سالي در اين رمان است.
تحليل سروده هاي شفيعي كدكني بر اساس تحليل گفتمان (بر پايه ي نظريه ي ون دايك)
ياسر مرادي فيروز 2022
در اشعار شفيعي كدكني يكي از مسائلي كه به آن به عنوان نظريه و روشي خاص كمتر توجه شده، كاركرد ايدئولوژيكي زبان است. با توجه به اينكه شفيعي كدكني چگونه از ساخت هاي زباني در جهت القاي ايدئولوژي بهره برده و توانسته است اين مسئله را گفتمان سازي كند، در پژوهش حاضر براي دستيابي به اين هدف از چارچوب نظري تحليل گفتمان انتقادي مبتني بر رهيافت تئون ون دايك استفاده شده است. اشعار «دفتر آيينه اي براي صداها» پيكره ي تحقيق حاضر است. بنا بر، اين اصل در نظريه ي و ن دايك كه ايدئولوژي مبناي شكل گيري قدرت جمعي گروه خودي است، شيوه ي بازنمايي كنشگران قطب خودي و غيرخودي به واسطه ي راهبردهاي زباني ايدئولوژي محور متن در ابيات، به مثابه ساخت هاي گفتمان مدار موردبررسي قرار گرفته است. نتيجه ي پژوهش نشان مي دهد كه شفيعي كدكني از طريق ايجاد فضاي قطب بندي ميان گروه خودي و گروه غيرخودي، تمايز ايجاد كرده است و با استفاده از راهبردهاي ايدئولوژيكي وكلامي توانسته است ايدئولوژي قدرت گفتمان خودي را در جهت مقابله با نظام پهلوي گفتمان سازي كند. بازنمايي مثبت قطب خودي و بازنمايي منفي قطب غيرخودي، هدف شاعر است. در بازنمايي مثبت گفتمان خودي نه تنها از طريق اشعار بلكه كنشگران رقيب هم در موقعيت هايي خاص به برتري قدرت مبارزان و عجز خويش در برابر آن ها اذعان مي كند. همچنين بازنمايي منفي گفتمان رقيب همواره به صورت مستقيم رخ نمي دهد بلكه در توصيف ايستادگي و مقاومت مخالفان نظام حاكم به صورت نمادين و سمبليك بازگو شده كه امري فرآيند محور است. به اقتضاي اشعار شفيعي كدكني و شعر اجتماعي، ابتدا ويژگي هاي مثبت گفتمان خودي برجسته سازي مي شود و منطبق بر مربع ايدئولوژيك ادعاهايي مبني بر توان مقاومت قطب خودي و بازپس گيري قدرت از قطب غيرخودي مطرح مي شود ولي شاعر در مصاف با قدرت گفتمان رقيب گاهي زبان به اظهار عجز مي گشايد و توان و قدرت سركوبگري آن ها را در اشعار خود نشان مي دهد و درنهايت به مغلوب شدن و در بند كشيده شدن گفتمان خودي ختم مي گردد و اعمال و كردار بد آن ها در جامعه برجسته و پر رنگ مي شود.
Thesis summary
پژوهشي در شگردهاي مدرن طنز نويسي
جواد نوري 2022
طنز و طنزنويسي، قبل از آنكه شيوه ي نوشتن باشد، نوعي جهان بيني و تفكر است؛ تفكري كه جهان را سرتاسر طنز مي-پندارد و آن را جدي تلقي نمي كند. اين شيوه از ادبيات بشري همواره در متن و كنار ادبيات حضور داشته و در مقاطعي از تاريخ، طنز و طنزنويسي گاه كمرنگ تر شده و گاه، پررنگ تر ظاهر شده؛ در هرحال، هيچ گاه سير ادبيات بشر، خالي از طنز و طيبت نبوده است؛ همانطور كه دوره ي معاصر، دوره ي تحول ها و انقلاب ها در عرصه هاي مختلف است، ادبيات و به تبع آن طنز و طنزنويسي هم دچار تحولات چشمگيري شده و شيوه هاي طنزنويسي تازه تري پديد آمده است. اين تحولات، در مقاطعي باعث رشد و اعتلاي طنز و ادبيات شده و گاه، كاركردي باژگونه و معكوس داشته است. اين امر نه تنها باعث تعالي ادبيات نشده، بلكه نشانه هايي از افول و اضمحلال را در خود دارد. نگارنده دراين پژوهش، جلوه هاي نوين طنزنويسي را در سه دهه ي اخير، با نگاهي ادبي بررسي كرده است. اين نوشته، فقط نوعي پژوهش براي نشان دادن وضعيت موجود است و هيچ كدام از نوشته ها به معناي قبول كامل و ردّ آن نيست. نتايج پژوهش حاضر نشان مي دهد كه در مواردي از يافته ها، رفتارهاي هنجارشكنانه ي شاعران، كوشش ها و خلاقيت هاي ايشان در دست يابي به فضاهاي تازه ي شعري، باعث پيدايش طنزهاي استوار، محكم و فاخر شده و به ثبات و استحكام فنون شاعري كمك مي كند. اين امر موجد تعالي سطح طنز گرديده و گاه اين رفتارها، كه فاقد توان و پشتوانه ي قابل قبول ادبياتي بوده، دستاوردي جز ركّت لفظ و معني نداشته، سطوح نازلي از ادبيات به نمايش مي گذارند، اهداف متعالي ادبي نداشته و توليدات كم ارجي داشته اند . اين هر دو اتفاق، در پژوهش حاضر مشخص شده است.
Thesis summary
تحليل جامعه شناختي منطق الطير عطار بر اساس نظريه اريش كوهلر
محمد سلگي 2021
در روش نقد اجتماعي/جامعه شناختي تاثيري كه ادبيات در جامعه دارد و نيز تاثيري كه جامعه در آثار ادبي دارد، مطالعه مي شود. اين نوع نقد از روش ها و نظريه هاي گوناگوني تشكيل شده كه اغلب از ذهن و زبان انديشمندان اروپايي سرچشمه مي گيرد. يكي از اين نظريه ها، نظريه نسبتاً جديد «جامعه شناسي انواع ادبي» است كه بيش از همه، وامدار آثار و افكار «اريش كوهلر»آلماني است. بر اساس سخنان كوهلر، گزينش هر يك از انواع ادبي بدون دليل و اتفاقي نيست؛ بلكه برخاسته از واقعيت هاي دوران زندگي نويسنده است. در نظر او چهار عامل اساسي سبب آفرينش متن مي شود: اوضاع و احوال تاريخي؛ تعلق نويسنده به يك طبقه و به گروهي از اين طبقه و در نتيجه آگاهي او؛ شخصيت و پرورش فرهنگي نويسنده؛ نوع ادبي برگزيده نويسنده. از سوي ديگر، درخشش و شهرت عطار با حضوري چشمگير در شعر و نثر عرفاني جلوه گر شده است كه اين نوع از شعر و نثر در زيرمجموعه «ادب غنايي» قرار مي گيرد. انديشمندان معتقدند كه متن شعر غنايي در حقيقت ثبت وارونه اوضاع است؛ هرچه خفقان بيشتر باشد، مقاومت متن در برابر آن بيشتر مي شود. منِ سخنگوي شعر غنايي، مني است كه خود را به عنوان منِ مخالف جمع و عينيت، تبيين مي كند. در اين پژوهش، منطق الطير را با نگاه سياسي و اجتماعي تحليل، تفسير و تبيين كرده ايم. بنابراين ابتدا عوامل چهارگانه كوهلر به تفكيك و تفصيل در زندگي و زمانه عطار بررسي شده است. آنگاه در فصل پاياني، به تحليل جامعه شناختي منطق الطير در حوزه پنج نهاد اساسي جوامع پرداخته ايم: نظام سياسي، خانواده، دين، آموزش و پرورش و اقتصاد. بنا بر يافته ها عطار در منطق الطير شخصيتي است منتقد و معترض. با نظام سياسي، صوفيان عصر خويش، فلسفه و فيلسوفان و كليت جامعه بر سر مهر نيست و به شيوه هاي مختلف از آن ها انتقاد مي كند. مهم ترين دليل اين انتقادات هم در تقابل جهان عيني و ذهني اوست؛ زيرا جامعه اي كه در آن زندگي مي كند، با دنياي آرماني او فاصله ي بسيار دارد.
Thesis summary
تأثيرات مثبت و منفي زبان عربي بر فارسي دري با تأكيد بر جنبه هاي واژگاني و دستوري
عبدالغفار جلالي 2021
چكيده زبان ها در تأثيرگذاري بر روي يكديگر گاه مايه فساد و فرسايش و گاه مايۀ شكوفايي همديگر شده اند.با اين وجود، در اكثر تحقيقات و مطالعات بيشترين اذعان بر جانب تأثير زبان عربي بر زبان فارسي دري بوده است و اين تأثيرات از چندين سو هويدا است. اگر مسأله واژگاني را مطرح كنيم به وضوح ديده مي شود كه از آغاز سدۀ دوم هجري كه مردم خراسان دين اسلام را پذيرفتند، ورود لغات عربي به فارسي دري شروع شد، ولي در نظم و نثر فارسي دري تا اوايل قرن پنجم (هم زمان با حكومت غزنويان) واژهاي تازي بسيار اندك بود و بيشتر منحصر بود به لغات ديني، آن هم به-شرطي كه واژه هايي معادل فارسي دري نمي داشتند، اگر معادل آن را داشتند شعرا و نويسندگان ما واژۀ فارسي را به-كار مي بردند؛ مثلاً: به جاي صوم و صلات واژه هاي روزه و نماز كاربرد داشت... اما در اين دوره كساني مانند منوچهري دامغاني براي آن كه شاعران كهن او را جوان و خام ندانند ضمن مباهات به حفظ داشتن ديوان اشعار شاعران عرب، در كاربرد واژه ها و اصطلاحات عربي افراط مي ورزيدند و اين امر تا حدودي غيرطبيعي بود. بحث ديگري بر جانب تأثير زبان عربي بالاي زبان فارسي دري است، مسأله دستور و قواعد صرفي و نحوي آن مي باشد كه تأثيرات مثبت و منفي را به همراه داشته است. يكي ازعلل استعمال لغات عرب در شعر فارسي دري قافيه پردازي بود. و اين مساله از نيمۀ دوم قرن پنجم هجري (هم زمان با حكومت سلجوقي) رونق بيشتري گرفت، تأسيس مدارس براي تدريس علوم ديني كه پايه و مايۀ آن زبان عربي بود، تحصيل و آموزش مردمان خراسان زمين در اين مدارس- كه بعدها گروه هاي بي شماري از شاعران فارسي-زبان را تشكيل دادند- كاربرد لغات، تركيبات، آيات و احاديث و حتي امثال عربي در نظم و نثر فارسي دري متداول شد.
Thesis summary
بررسي سبك زباني و ادبي كتاب خاطرات و خطرات مهدي قليخان هدايت مخبرالسلطنه
عاطفه نوري اسا 2021
مهدي قليخان هدايت ملقب به مخبرالسلطنه (1243 ـ 1334) از جمله نويسندگان و رجال سياسي دوره ي قاجار و - مشروطه است. وي علاوه بر آنكه يكي از مهمترين رجال سياسي دوران خود محسوب ميشد به مسائل فرهنگي نيز علاقمند بود. مخبرالسلطنه آثار فراواني در زمينههاي تاريخي، ادبي، فلسفي، موسيقي، نجوم و آثاري نيز در زمينه هاي آموزشي و تعليمي دارد. جامعترين و كاملترين اثر وي كتاب خاطرات و خطرات است كه دربردارنده خاطرات وي از دوران شش پادشاه قاجاري و پهلوي از اواسط دوران ناصرالدين شاه قاجار تا اواسط دوران محمدرضا شاه پهلوي - - است. اين كتاب يكي از بهترين كتابهاي تاريخي به منظور شناخت عصر قاجار و پهلوي است كه به دليل پارهاي از اطلاعات دست اول و اينكه نويسنده اش خود از اشخاص سياسي و در متن امور بوده و وقايع را از نزديك مشاهده كرده است داراي اهميت است. سبك نثر آن داراي ويژگيهاي خاصي است. برخورداري از زبان ساده و نزديك به گفتار و استفاده از تعبيرات جديد سبب سادگي و رواني و زيبايي نثر اين اثر شده است. از جمله ويژگيهاي زباني اين اثر ميتوان به استفاده از جملات تند و تلگرافي، تعابير جديد و عاميانه، استفاده از افعال ماضي نقلي، به كار بردن انواع قيد و جابه- جايي اركان جمله اشاره كرد. در نگارش اين كتاب همچون ساير كتب تاريخي از مسائل مربوط به علم بيان و بديع براي ادبي كردن اثر بهكار رفته است. از جمله ي اين ويژگيهاي ادبي ميتوان به استفاده از كنايات، تشبيه، سجع، تضاد، تلميح به آيات و احاديث اشاره كرد. استفاده از اشعار فارسي نيز در ضمن بيان مطالب از ديگر ويژگيهاي اين اثر است. در اين پژوهش نثر اين كتاب در دو بخش زباني و ادبي تحليل شده است. در بخش زباني، به بررسي سطح لغوي يا سبك شناسي واژه ها و بررسي سطح نحوي يا سبك شناسي جمله پرداخته ميشود. و بخش ادبي به بررسي آرايه هاي بياني و بديعي اين اثر اختصاص مييابد. همچنين در اين پژوهش به بررسي شباهتهاي سبك زباني و ادبي اين اثر با آثار جلال آل احمد پرداخته ايم. اين پژوهش به شيوه ي توصيفي تحليلي و به روش كتابخانه اي انجام شده و در تدوين آن از كتاب و مقاله به عنوان منبع استفاده شده است.
Thesis summary
پايان بندي درشعر مهدي اخوان ثالث
2021
پايان بندي يا چگونگي به پايان بردن روايت، يكي از عناصر مهم در روايت شناسي است. بررسي شگردهاي پايان بندي در آثار ادبي، علاوه بر نمايش ميزان خلاقيت و هنرمندي صاحب اثر، تأثيربسيار در درك كليت متن و ديدگاه شاعر يا نويسنده دارد. مهدي اخوان ثالث از جمله شاعراني است كه به روايت و انواع شگردهاي پايان بندي در شعر توجه ويژه اي دارد.. هنرمندي و ذوق ادبي اين شاعر روايتگر را در پايان بندي هاي درخشان و موفق او مي توان ديد. در پژوهش حاضر، شگردهاي گوناگون پايان بندي در ده دفتر شعري اخوان ثالث و در سه بخش زباني، ادبي و محتوايي بررسي شده است. در ميان شگردهاي زباني مواردي چون انواع برگردان، طرح پرسش، گفت وگو، جملات ندايي و دعايي و تكرار عناوين شعري را در پايان بندي شعر اخوان ثالث مي توان ديد. آوردن صناعات و آرايه هاي ادبي چون تلميح، ارسال المثل، ايهام در نام شاعري به شكل هنرمندانه و خاص در پايان شعر از شيوه هاي ادبي اخوان است كه در پايان بندي شعر اميد جلب توجه مي كند. هم چنين از لحاظ محتوايي، مواردي چون تعليق و انتظار، پايان غيرمنتظره، طنز تلخ و تأملات خيامي را در پايان بندي شعر اخوان ثالث مي-توان نام برد.. تلفيق هنرمندانه ي شگردهاي زباني، ادبي و محتوايي در پايان بندي اشعار اين شاعر، قابل توجه است. پژوهش حاضر توصيفي تحليلي است و با مراجعه به منابع كتابخانه اي انجام شده است.
تأثيرپذيري زباني و فكري جلال آل احمد از نويسندگان دوره مشروطه
فرنوش بابائي 2020
جلال آل احمد نويسنده اي پر شور ومطرح در تاريخ معاصرايران در جاي جاي عرصه هاي ادبيات ، سياست ،و فرهنگ و مبارزه و انقلاب ديده مي شود. وي به عنوان نويسنده اي صاحب سبك در ادبيات معاصر ايران شناخته مي شود . نثر آل احمد صريح، طنز گونه ،شلاقي ،كوتاه و نزديك به زبان گفتار است .موضوع اين تحقيق بررسي تاثير پذيري زباني زباني و فكري آل احمد از نويسندگان عصر مشروطه مي باشد. جلال آل احمد در زمينه ي فكري و زباني از نويسندگان اين دوره از جمله تفرشي حسيني در خاطرات ،سيف الدوله در سفرنامه و مخبر الدوله در در خاطرات و خطرات و صدر الادباي اصفهاني در كتاب شيخ و شوخ تاثير پذيرفته است . در سطح زباني مي توان به نثر شكسته ، حذف فعل يا اركان ديگر جمله با قرينه يا بي قرينه،جملات كوتاه،تضاد،جناس ،تعريض و كنايه از جمله ويژگي هاي نثر شده در عصر مشروطه در نثر جلال تاثير گذار بوده اند . در زمينه ي فكري نيز مي توان به واقع گرايي ،بيگانه ستيزي و آزادي خواهي اشاره كرد.
Thesis summary
بررسي سفر نامه هاي حج زنان در دوره مشروطه
محدثه ميرزايي مدام 2020
سفرنامه ها همواره از ارزش و اهميت ويژه اي برخوردار بوده اند. اگر به سير تاريخي سفرنامه نويسي توجه كنيم خواهيم ديد كه سفرنامه نويسي در هر دوره تاريخي وجود داشته است. اين سفرنامه ها اطلاعات فراواني در زمينه هاي گوناگون اجتماعي، فرهنگي، سياسي و اقتصادي شهرها و كشورها در اختيار خوانندگان قرار داده اند. و همواره براي مورخان، جامعه شناسان و مردمشناسان جزء منابع دسته اول براي تحقيق و پژوهش به شمار رفته اند. سفرنامه ها با هر شكل و هدفي كه نگارش يافته اند همواره مورد توجه قرار گرفته اند. به ويژه سفرنامه هايي كه به دست سياحان بزرگ و فرهيختگان علم و ادب نگارش يافته است. از آن جاييكه اين سير و سفرها در زمينه هاي گوناگون و با اهداف متفاوتي انجام ميشده است سفرنامه ها به عنوان آثار مكتوب نويسندگان بر اساس انگيزه سفر به زيارتي سياحتي و سياسي تقسيمبندي شده. و بهصورت نظم و نثر نگارش يافته اند. سفرنامه ها بهعنوان يكي از مهمترين رسانه هاي بين فرهنگي، حامل كنجكاويها و تلاش شخص سفرنامه نويس هستند. سفرنامه ها در زمان خود سبب ميشدند كه عميقترين و گستردهترين تجربههاي بينفرهنگي از يك فرهنگ غريب به فرهنگ خودي سفرنامه نويس انتقال يابد. سفرنامهها يكي از مهمترين محلهاي آگاهي از ديگر فرهنگها بوده و هستند. در ميان انواع سفرنامه ها، سفرنامههاي حج و عتبات از جايگاه و اعتبار ويژهاي برخوردارند. بيشترين تعداد سفرنامههاي حج و عتبات در حوزه ادبيات فارسي مربوط به دوره صفويه و قاجاريه است. كه بهدليل رشد فرهنگي مردم و عزيمت طبقات مختلف بهويژه علما و دانشمندان و نيز صاحب- منصبان حكومتي و علاقه آنان به ثبت اطلاعات و خاطرات تلخ و شيرين سفر حج از جمله عواملي است كه ميل به نگارش سفرنامه را در آنها تقويت نموده است. در دوره صفويه همزمان با پذيرش اسلام و رسمي شدن مذهب تشيع توجه به سفر خاصه سفرهاي زيارتي افزايش چشمگيري پيدا كرد. در دوره قاجار با بهبود وسايل حمل و نقل و راهها ميل به سفر در ميان ايرانيان آنزمان افزايش چشمگيري يافت. بهگونهاي كه تعداد كثيري از سفرنامههاي حج و عتبات مربوط به دوره قاجار است. بيشتر اين سفرنامهها در سالهاي 0909 تا 0299 ق نگارش يافته است. كه اين دوره اوج سفرنامه- نويسي است. در اين ميان تعداد اندكي از اين سفرنامهها بهدست زنان نگارش يافته كه يكي سفرنامه حج و عتبات سكينه سلطان وقارالدوله همسر ن
Thesis summary
شگردهاي سمبوليستي در رمان هاي غلامحسين ساعدي
نرگس گوهري فاضل 2020
اين پژوهش با عنوان « شگردهاي سمبوليستي در رمان هاي غلامحسين ساعدي» به تبيين و تحليل اقسام سمبول و نماد در داستان هاي ساعدي مي پردازد. اهداف تحقيق عبارت بوده از: بررسي و تبيين تاريخچه سمبوليسم و اقسام سمبول بررسي و تبيين شگردهاي سمبوليستي در رمان هاي غلامحسين ساعدي -تبيين معاني و مضامين سمبول هاي به كاررفته در رمان هاي غلامحسين ساعدي. در سوالات تحقيق به اين موضوعات پرداخته كه:كدام يك از رمان هاي غلامحسين ساعدي با استفاده از استعاره و نماد به نگارش درآمده اند؟ با توجه به ساختار داستان ها ، شيوه به كارگيري انواع نمادها در رمان هاي غلامحسين ساعدي چگونه است؟ با توجه به زمان نگارش و ديدگاه نويسنده، چه تفسيرهايي مي توان از اين نمادها ارائه كرد؟ فرضيه هاي تحقيق عبارت بوده اند از: 1-اغلب رمان هاي ساعدي با استفاده از نگرش سمبوليسم به نگارش درآمده اند از جمله عزاداران بيل، تاتار خندان، غريبه در شهر، ترس و لرز و حتي رمان شبه تاريخي توپ. 2-ساعدي از انواع نمادهاي زمان و مكان و نام شخصيت و نمادهاي حيواني در رمان هاي خود استفاده كرده است. 3-فعاليت هاي سياسي و اجتماعي و شغل روانشناسي، بيشترين تأثير را در انتخاب موضوع و مفهوم براي داستان هاي نمادين در كارنامه ساعدي داشته است. روش پژوهش حاضر روش توصيفي تحليلي كتابخانه اي و متكي بر ابزار فيش برداري بوده است.
Thesis summary
نقش رايزنان در شاهنامۀ فردوسي
پروين حاجي پورساردويي 2020
اين پژوهش به بررسي نقش اين خردمندان در داستان هاي شاهنامه مي پردازد. اينكه چگونه سامان سياسي ايرانشهر را رقم زدند؛ چگونه شاهان و كشور را از مهلكه ها نجات دادند؛ چگونه سرافرازي و سربلندي اين سرزمين را سبب شدند؛ و سرانجام چگونه با آنان رفتار شد. اغلب اين بزرگان بارها مورد خشم شاهان قرار گرفتند و طرد شدند؛ بي سبب در زندان افتادند؛ درباريان بر آن رشك بردند و با توطئه چيني اسباب كشتن آنان را فراهم آوردند؛ و با دل شكستگي از دنيا رفتند. بنابراين اين پژوهش با اين هدف شكل گرفت كه نقش اين رايزنان خردمند، اين تصميم سازان عرصۀ سياسي را در شاهنامۀ فردوسي دريابد. خردمنداني كه در جاي جاي شاهنامه خردشان موجب ايجاد فره مندي شاهان مي شود. البته در اين راه رسيديم به دژخردان و بدانديشان تصميم سازي كه با نقش آفريني خود فجايع دردناكي را در داستان هاي شاهنامه رقم زده اند؛ كه اگر نبودند اين دژخردان، خردمندي رايزنان نيك انديش و نياز شاهان و بزرگان به اين خردمندان شايد به اين خوبي نمايان نمي شد. براي انجام دادن اين پژوهش، ابتدا شاهنامه را به سه بخش كرديم: پيشاتاريخي، نيمه تاريخي و تاريخي. آنگاه سامان سياسي هر بخش را ترسيم و نقش آفرينان هر دوره، خردمند و دژخرد، را معين كرديم. سرگذشت هر يك از آن ها را بررسي كرديم؛ تأثير آن ها را بر تصميم هاي شاه سنجيديم؛ و به سرانجامشان دقت كرديم. آنچه مسلم شد اينكه اين افراد به جاي آنكه در برابر تصميم سازي هاي خود مسئول و پاسخ گو باشند، اسير بدبيني ها و دل نگراني هاي شاهان و توطئه چيني حسودان و رقيبان بوده اند. اين نمادهاي خرد و خردمندي در شاهنامه همواره با همۀ خدمتي كه در حق شاه و كشور كرده اند، ناجوانمردانه طرد، اسير يا كشته شده اند. البته هستند در ميان آنان كساني كه در عين خردمندي، گرفتار آز و قدرت طلبي شده اند و دردسرهاي بزرگي ايجاد كرده اند؛ كه آن ها اغلب در دورۀ تاريخي حضور دارند. بنابراين سير اين پژوهش اين گونه است كه ما از كالبدشناسي يا كالبدشكافي متن به ژرفاشناسي يا نهادشناسي متن مي رسيم.
Thesis summary
بررسي تحليلي جريان شعر ديگر
مينا مرشدلو 2019
شعر ديگر يكي از جريان هاي برخاسته از دل موج نو به شمار مي رود كه در اواسط دهۀ چهل به طور مشخص با چاپ كتاب شعر ديگر در دو شماره و در تيراژي محدود زير نظر بهرام اردبيلي و پرويز اسلام پور، به طور غيررسمي اعلام موجوديت كرد. اين جريان در زمان خود تأثير عمومي چنداني نگذاشت اما قشري از شاعران آوانگارد را تا سال هاي سال سازمان دهي كرد. از شاعران برجستۀ اين جريان مي توان به بيژن الهي، پرويز اسلام پور، بهرام اردبيلي، محمود شجاعي، هوشنگ چالنگي و فيروز ناجي اشاره كرد. شاعراني جريان ساز كه اگر امروز چيزي به نام شعر ايران، وجودي قائم به ذات خويش دارد، مرهون هنر و تجربۀ آن هاست. شاعران شعر ديگر هرچند كه جهان شعري خاص خود را داشتند و شعرشان با يكديگر تفاوت چشمگيري داشت اما از برخي جنبه هاي شعري خواستگاه هاي مشتركي داشتند. آن ها از سه زاويه قابل اتصال به يكديگرند:1 -زبان 2-فرم 3-محتوا. زبان شعرهاي اغلب اين شاعران زباني شسته ورفته، محكم و منضبط بود كه در آن به طور چشمگيري ايجاز را رعايت مي كردند. اين شاعران علاقۀ زيادي به استفاده از كلمات ناآشنا و تركيبات غريب داشتند.
Thesis summary
بررسي زبان روايت در داستان هاي هوشنگ گلشيري
سميرا افشار 2019
گلشيري از نويسندگان پركار ادبيات داستاني معاصر است كه از دهه ي چهل تا دهه ي هفتاد در حوزه ي داستان نويسي قلم زده است. باتوجه به آفرينش بيش از چهل داستان كوتاه و چند رمان و داستان بلند، جايگاه ويژه اي در بين اديبان و داستان-نويسان معاصر دارد. وي با تسلط كافي به ادبيات هزار ساله ي ايران به اغلب مؤلفه هاي فرهنگي خود پي برده است و با بهره-گيري ازامكانات زبان به آفرينش آثارادبي استواري دست زده است. زبان در داستان هاي گلشيري از تنوع بالايي برخوردار است؛ در بره ي گمشده ي راعي از زبان كتاب هاي اهل تصوف و نثر مرسل، در جايي از از نثر كتاب هاي توضيح المسائل، در معصوم پنجم از نثربيهقي و در جايي از نثر آل احمد استفاده كرده است. تنوعي كه در هركدام دارد ما را بر آن داشت كه به بررسي رابطه ي زبان انتخاب شده با داستان هاي او بپردازيم. در بررسي زبان روايت بايد ببينيم كه راوي از چه زباني براي ارائه و بيان روايت خود استفاده مي كند؛ شخصيت هاي داستان چگونه و با چه زباني با يكديگر مكالمه و گفتگو كرده و بيان راوي در برخورد و رويارويي با خواننده و مخاطب چگونه است و نيز از چه زاويه ي ديدي براي نيل به اين هدف سود برده است. لحن و نوع برخورد رواني و ساختار بيان او نيز در رويارويي با خواننده داراي اهميت است زيرا نويسنده گفته هاي افراد داستان را مي بايست به گونه اي نقل كند كه گويي دارد از زبان خود آن ها بيان مي شود و به شيوه ي گفتار آن ها شباهت داشته باشد؛ واين كه جهان نگري-هاي هنري چه تاثيري بر نوع زبان دارد. در اين پژوهش برآنيم كه پنج داستان بلند شازده احتجاب، كريستين و كيد، بره ي گمشده ي راعي، معصوم پنجم و آينه هاي دردار به روش توصيفي - تحليلي از منظر زاويه ي ديد، لحن، شيوه ي روايت و جهان-نگري هنري مورد بررسي قرار دهيم.
Thesis summary
بررسي استعاره هاي مفهومي در شعرهاي برگزيده ي عباس صفاري
رضا عباسي 2018
نظريه ي استعاره ي مفهومي از جمله نظرياتي است كه توسط جرج ليكاف زبان شناس و مارك جانسونِ فيلسوف در سال 1980 مطرح شد. آن ها با اين نظريه ديدگاه سنتي در مورد استعاره را به چالش كشيدند و نظريه ي خود را مبتني بر رابطه اي كه بين دومفهوم، و نه واژه يا شي، شكل مي-گيرد، تعريف كردند. نظريه ي استعاره ي مفهومي درك يك مفهوم به وسيله ي مفهوم ديگر است و مجموعه اي از تناظرها ميان اين دو حوزه ي مفهومي شكل مي گيرد كه برپايه ي شباهت نيست بلكه براساس «درك و تجربه» است. عباس صفاري از شاعران معاصر است كه شعرهاي سهل و ممتنع مي سرايد، در شعرهاي او سادگي زبان و بيان، روايت، اصالت تجربه، طرح داستاني و جزيي نگري مشخصه هايي مهم محسوب مي شوند. در اين پژوهش بااستفاده از روش توصيفي- تحليلي به طبقه بندي و تجزيه وتحليل استعاره هاي مفهومي موجود در سه مفهوم انتزاعي و محلي-عشق، مرگ و زندگي پرداختيم، سپس قلمروهاي مبدأ مربوط به هر حوزه را نشان داديم. پس از بررسي داده هاي به دست آمده و تحليل آن ها نشان داديم كه صفاري از خواستگاهي رئاليست و آنچه در زندگي حقيقي رخ مي دهد، به مفاهيم انتزاعي مي پردازد و شعر مي سرايد. همچنين يكي از قلمروهايي كه در انديشه ي صفاري بيشترين بسامد را دارد قلمرو «سفر» است كه تقريباً در همه ي آثارش به آن مي پردازد و مفاهيم انتزاعي زندگي، مرگ و عشق را به اين مفهوم منتقل مي كند.
Thesis summary
نقد تطبيقي كتاب هاي آموزش داستان نويسي حوزه ي هنري از منظر روايت شناسي
ناهيد بهرامي راد 2018
در اين پژوهش، دو اثر در زمينه ي آموزش داستان نويسي، كه به وسيله ي نويسندگان وابسته به حوزه ي هنري نگاشته شده است، مورد نقد تطبيقي با آثار معتبر داخلي و خارجي قرار گرفته و معايب و محاسن آن ها در مقايسه با اين آثار بيان گرديده است. اين دو اثر، "داستان، گام به گام" از حسين فتاحي و "مباني داستان كوتاه" از مصطفي مستور هستند. بررسي اين آثار از منظر روايت شناختي انجام شده است و طبقه بندي و تعاريف عناصر داستاني مطرح شده در اين دو اثر، مانند پيرنگ، شخصيت، زاويه ي ديد، زبان و روايت و... مورد تطبيق با آثار معتبر قرار گرفتند. در نهايت با بررسي هاي صورت گرفته، مشخص شد كه كتابِ حسين فتاحي در بخش هاي تعريف داستان، ساختمان پيرنگ، لحن، طبقه بندي هاي زاويه ي ديد و معرفي نكردن ساير عناصر، دچار نواقصي است. اما اين كتاب تعريف كاملي از پرداخت و نثر داستاني و شخصيت ارائه داده است و مثال هاي كتاب براي خواننده راه گشا هستند. كتابِ مصطفي مستور از عناصر بيشتري نام برده است، اما با ايجاز و خلاصه گويي-هاي خود و ذكرنكردن نمونه و مثال در كنار عناصري كه بازگو كرده است، خواننده را دچار ابهام مي كند. از طرف ديگر، كتاب او توضيحات و طبقه بندي خوبي در بخش زاويه ي ديد و زبان ارائه داده است. با اين حال دو كتاب مورد نظر در مقايسه با ساير منابع آموزش داستان نويسي كه توسط نويسندگان باتجربه ي داخلي و خارجي نگاشته شده اند، نمي تواند كمكي شاياني به علاقه مندان در اين زمينه كند.
Thesis summary
بررسي غزل داستان ها در غزليات سعدي بر اساس مكتب فرماليسم
فرانك شاهچراغ 2018
در تاريخ ادب فارسي، شاعران و نويسندگان بسياري در حوزه ي ادبيات روايي، طبع آزمايي كرده اند. در اين ميان، سعدي مقامي برجسته دارد و كمتر شاعر يا نويسنده اي را مي توان يافت كه در اين حوزه با وي برابري كند. هنر روايت گري و حكايت پردازي سعدي در غزليات وي در قالب غزل داستان نمود يافته است. غزل داستان هاي سعدي را از لحاظ ساختاري در سه بخش حكايت واره ها، طرح و داستان بيت مي توان بررسي كرد. در برخي غزل داستان ها به ويژه در حكايت واره ها، عناصر داستاني مانند زاويه ديد، گفت وگو، كشمكش، شخصيت، زمان و مكان و درون مايه كم و بيش قابل بررسي است. در غزل داستان هاي سعدي به ويژه در حكايت واره ها و طرح ها، از آن جا كه ماجرايي روايت مي شود، رگه هايي از مكتب وقوع را مي توان ديد. از لحاظ ادبي، كاربرد برخي شگردهاي بلاغي مانند تشبيه، استعاره، تمثيل، تلميح، رجوع، مناظره، جناس و اسلوب معادله در غزل داستان هاي سعدي قابل توجه است.
نقد فرماليستي رمان بعد از پايان از فريبا وفي
بهناز لطيفي 2018
فريبا وفي از داستان نويسان زن معاصر است كه آثارش با استقبال بسياري از سوي منتقدان و خوانندگان به ويژه خوانندگان زن مواجه شده است. تا كنون پنچ رمان از اين نويسنده به چاپ رسيده است. در پژوهش حاضر، رمان بعد از پايان از ديدگاه مكتب فرماليسم مورد تحليل و بررسي قرار گرفته است. فرماليسم يكي از مهم ترين مكاتب نقد ادبي است. توجه فرماليست ها بر فرم اثر و تجزيه و تحليل اجزاي تشكيل دهنده ي آن مثل زبان و ساخت هاي ادبي و آن چه به متن ادبيت مي بخشد متمركز است. اين برجستگي ها با فنوني حاصل مي شود كه برجسته سازي و آشنايي زدايي نام دارد. وفي در رمان خود از انواع قاعده كاهي در قالب آرايه هاي ادبي، استفاده از واژگان آذري و غيره بهره مي برد. هم چنين در مواردي استفاده از قاعده افزايي به ويژه در قالب تكرار كلمه و جمله موجب آهنگين شدن نثر رمان شده است.
تاثير بورخس بر داستان نويسي هوشنگ گلشيري
فاطمه باقري اميري 2018
هوشنگ گلشيري يكي از داستان نويسان مطرح معاصر است كه تاثير زيادي بر نويسندگان بعد از خود گذاشته است. اما به نظر مي رسد خود او تحت تاثير بورخس مي باشد.
بررسي تقابل سنّت و تجدّد در داستان نويسي ايران از 1320 تا 1330 (دهه ي بيست)
فاطمه هوشمندي ياور 2018
تقابل سنّت و تجدّد يكي از موضوعات محوري در فكر و فرهنگ و ادب ايران در دوره ي پهلوي بود كه بازتاب آن را به گستردگي در بسياري از متون مختلف از جمله در داستان هاي انتشار يافته در فاصله ي سال هاي 1320 تا 1332 مي توان مشاهده كرد. منظور از سنّت عبارت است از كردارها و گفتارها و دستور العمل ها و باورهايي كه اغلب داراي مبناي احساسي است و ريشه در جوامع ماقبل صنعتي دارد و از نسلي به نسلي ديگر منتقل مي شود. و منظور از مدرنيته يا تجدّد نيز در يك گزاره ي مختصر عبارت است از مجموعه اي از كنش هايي كه بر مبناي عقلاني به داوري در باره ي جهان هستي مي پردازد و محصول دوران صنعتي و رنسانس است. علاقه مندي حكومت پهلوي از همان نخستين سال هاي قدرت گيري در ايران، به موضوع تجدّدگرايي و مخالفت صريح با شماري از مظاهر سنّت گرايي، و وجود فضاي باز سياسي در دهه ي بيست از سده ي چهارده خورشيدي در ايران، موضع گيري انتقادي و صريح بسياري از روشن فكران و شاعران و داستان نويسان را نسبت به اين موضوع برانگيخت. بعضي از داستان نويسان چون جلال آل احمد، علي دشتي، سعيد نفيسي، محمّد مسعود، و عماد عصار، به رغم ديدگاه ترقّي خواهانه در مسائل اجتماعي و سياسي و علمي و فرهنگي، در برابر عمل كرد شتاب زده ي حكومت در متجدّد كردن مظاهر مختلف اجتماعي و پيشرفت دادن زندگي شهري و گسترش بوروكراسي اداري، جانب سنّت گرايي را مي گيرند و به انتقاد از كردارهاي تجدّدگرايانه مي پردازند و مضرّات آن را در شكستن حريم سنّت ها و حرمت ها و باورها و معتقدات به گونه هاي مختلف بازگو مي كنند. شمار ديگري چون صادق هدايت، و صادق چوبك به دليل تجربيّات تنفرآلودي كه از رفتارهاي جهالت بار عامه ي مردم و بعضي از مذهبي ها در جامعه مشاهده كرده بودند و به دليل آشنايي بيشتر با فكر و فرهنگ اروپايي، از يك سو به انكار پاره هايي از باورهاي سنّتي مي پردازند و رفتارهاي خرافي و ناهمسو با عقلانيّت را به تمسخر شديد مي گيرند از سوي ديگر نيز در برابر هجوم پديده هاي مختلف مدرنيستي در زندگي شهري، توصيه به بازگشت به گذشته و احياي سنّت هاي بسيار ديرينه مي كنند.
Thesis summary
عوامل تأثيرگذار بر شكل گيري افسانه هاي تاريخي در تذكره ي دولت شاه سمرقندي
مريم فريدوني 2016
از آن جايي كه متأسفانه به افسانه ها به عنوان يك سند معتبر تاريخي نگاه نمي شود، تحقيقات پراكنده اي در اين زمينه صورت گرفته است. افسانه ها نه تنها بي ارزش نيستند بلكه از بطن آن ها مي توان به حقايقي رسيد كه واقعي تر از واقعيّت هستند. افسانه ها نشان گر وضعيت فرهنگي و اجتماعي و سياسي هر دوران مي باشند. شاعران يكي از گروه هاي فرهنگي به شمار مي روند كه درباره ي بخشي از زندگي آن ها افسانه سازي شده است. ميزان اين افسانه سازي ها با توجّه به ميزان محبوبيّت آن ها در بين مردم كم يا زياد مي شود. تذكره ها نيز در زنده نگه داشتن نام شاعران از جايگاه ويژه اي برخوردار هستند كه در گرد و غبار فراموشي كتاب خانه ها فرو رفتند. از بين اين تذكره ها، تذكره ي دولت شاه سمرقندي از جايگاه ويژه اي برخوردار است. اين تذكره داراي ويژگي هاي مثبت و والايي است. يكي از ويژگي هاي مهمّ آن استفاده از روايت شفاهي در ذكر وقايع مربوط به شاعران است كه البّته از عيوب آن به حساب آمده است. استفاده از روايت شفاهي باعث ايجاد افسانه هايي درباره ي زندگي برخي از شاعران در اين تذكره شده كه به بررسي و مقايسه ي آن ها با ساير تذكره ها پرداخته شده است.
Thesis summary
بررسي غزليات اميرهوشنگ ابتهاج براساس رويكرد تحليل گفتمان
محمدتقي يوسفي 2016
از ويژگي هاي مهم ديدگاه تحليل گفتمان ادبي، توجه به صورت و معنا )بافت متني( و نيز توجه به تاثيرات اجتماعي و فرهنگي)بافت موقعيتي( در يك متن است . با انتخاب و به كار گيري اين رويكرد مي توان انتظار داشت كه بررسي و تحليل دقيق تري از متن ادبي صورت گيرد. در اين پژوهش ابتدا به بررسي برون متني و بافت موقعيتي وسپس به بافت متني غزليات ابتهاج پرداخته شده است . در بافت برون متني و موقعيتي، ابتدا با تقسيم غزل سايه به چند برهه ي تاريخي به بررسي و تاثيرات غالب سياسي و اجتماعي در غزل ابتهاج و سپس به نوع موضع گيري هاي وي در برخورد با مسائل سياسي و اجتماعي پرداخته شده است . در بررسي بافت متني اثر به بررسي موسيقي و انواع آن و چرايي به كار گيري اين عناصر از ديد تحليل گفتمان توجه شده است .بخش پاياني به بينامتنيت و تاثيرات سايه از زبان و ادب فارسي اختصاص دارد . سايه از بين چهره هاي ادب فارسي به سه تن توجه ويژه داشته است: حافظ ، مولانا ، شهريار. تاثير پذيري غزل سايه از غزل حافظ را مي توان در چهار برش : تاثير پذيري واژگاني ، تاثير پذيري تصويري ، تاثير پذيري تحليلي ، و تاثيرپذيري ساختاري نشان داد.سايه در برخي از غزليات خود از مولانا هم تاثير پذيرفته است.در بررسي تاثيرات غزل مولانا بر غزل سايه بيشتر تاثيرات زباني و و بخصوص تاثيرات موسيقايي غزل مولانا بر غزل سايه مشهود است . هرچند سايه بلحاظ فكري و ادبي هم تا حدي از غزل مولانا تاثير گرفته است.سايه در يك برهه از غزلسرايي خود به غزل شهريار توجه ويژه اي داشته است . مي توان گفت تاثير پذيري غزل سايه از غزل شهريار به دو صورت نمايان است :تاثير پذيري واژگاني – تصويري و تاثيرپذيري نحوي. با بررسي بافت برون متني و بافت درون متني غزل سايه مي توان گفت:سايه در عين توجه و بهره از گنجينه ي زبان و ادب فارسي گذشته و معاصر و داشتن زبان امثال حافظ ، نسبت به تغيير و تحولات عصر معاصر بي تفاوت نبوده است و غزل او منعكس كننده ي فراز و نشيب هاي گوناگون عصر معاصر است.
Thesis summary
تحليل عنصر شخصيت در داستان هاي اسدالله شعباني
مريم تشكري 2016
ادبيات داستاني در جهان امروز جايگاه بسيار مهمي يافته و به همان نسبت ادبيات كودك نيز به دليل سروكار داشتن با نسل هاي نوپا و آينده ساز از اهميت بيشتري برخوردار شده است. اما در ايران به رغم افزايش بسيار چشمگير نويسندگان كودك، داستانها و پژوهشهاي مرتبط با آنان از رشد كيفي مناسب برخوردار نبوده و بيش از هر چيزي جنبه ي سرگرمي و آموزندگي ادبيات كودك- آن هم آموزه هاي جهت دار و منفعل كننده و نامرتبط با ارتقاي فكري و خلاقيت هاي ذهني- مورد توجه قرار گرفته است. يكي از بارزترين ويژگي هاي نگاه كودكان ، عينيت بخشيدن به رخدادهاي داستان و هم ذات پنداري با شخصيت هاي آن است. از همين رو پژوهش حاضر بر اين هدف استوار گرديد كه به بررسي و تحليل عناصر داستان و به طور خاص، شخصيت در داستانهاي كودكانه در آثار يكي از داستان نويسان كودك به نام شعباني بپردازد.
بررسي زيبايي شناسي شعرهاي شمس لنگرودي
سيدسعيده فرحناك 2016
زيبايي شناسي شناخت زيبايي هاست وقتي سخن از زيبايي باشد در ترادف با آن حرف از هنر به ميان مي آيد . زيبايي و هنر در يك مسير ديگر را همراهي مي كنند ..............
Thesis summary
بررسي شگردهاي روايي در شعر احمد شاملو
الهام ملكي 2016
در شعر امروز ايران، روايت گري به دليل تأثيري كه در القاي معنا و انتقال انديشه بر مخاطب دارد، از اهميت اساسي برخوردار است. در اين عرصه، شاملو به عنوان شاعرِ شاخص و پيشروِ معاصر، علاوه بر تغييراتي كه در شيوۀ بيان و وزنِ شعر به وجود آورده است، از امكانات مدرن داستان نويسي نيز در اشعار خود استفاده هاي بسيار هنري و حساس كرده است كه نمونه هاي همسان آن را تنها در آثار داستان نويسان حرفه اي مي توان مشاهده كرد. محور اساسي محتوايِ آثار او، آزادي، انسان مداري، مردم داري، جامعه نگري و بيان انديشه هاي روشن بينانه است. در بخش عمده اي از شعر ـ داستان هاي شاملو مانند مرگ نازلي، مرگ ناصري، با چشم ها، طرح، لوح، كيفر، هنوز در فكر آن كلاغم، و بسياري ديگر، روايت عنصري اصلي شعر را تشكيل مي دهد و بدون تشخيص و تحليل ظرفيت ها و ظرافت هاي موجود در تك تك تكنيك هاي روايي، نمي توان هنرنمايي هاي نهفته در بافت كلام را به درستي دريافت و به ارزيابي گذاشت. بيشترين هنرنمايي ها در عناصري چون "آغاز روايت" و "پايان بندي" و عناصر وابسته به آن ها مثل فضا سازي و شيوه هاي بيان و پيام داستان جلوه ي عيني يافته است. سه عنصر اساسي ديگري كه در روايت هاي او نقش محوري دارند و بسياري از عناصر ديگر داستان را نيز پوشش مي دهند عبارت اند از: زاويه ي ديد، شخصيت پردازي، و صحنه پردازي. شاملو به عنوان يك شاعر حرفه اي، در استفاده از شيوه ها و شگردهاي روايت گري نيز از مهارت همساني برخوردار است و گاه صحنه هاي بسيار نمايشي و جاندار و گاه شخصيت هايي بسيار ملموس و تأثير گذار و گاه موقعيت پردازي هاي بسيار درخشان مي آفريند كه نشان از نبوغ حيرت انگيز او دارد.
Thesis summary
بررسي جنبه هاي ادبي خاطرات اعتماد السلطنه
صباح بهادر 2016
محمد حسن خان اعتماد السلطنه، يكي از باسوادترين و فعال ترين و نزديك ترين شخصيت هاي درباري به ناصر الدّين شاه قاجار بوده است. او به رغم مشغله هاي فراوان در رياست دارالترجمه ي همايوني و وظيفه ي روزنامه خواني براي شاه، و تاريخ نگاري و تأليف و ترجمه ي مستمر كتاب هاي متعدد، به مدت پانزده سال نيز هر روز، روزنامه ي خاطرات خود را به نگارش درمي آورد. او يكي از فرهنگي ترين رجال حكومت قاجاري بود كه در نگارش خاطرات خود از سبكي متفاوت و ماندگار استفاده كرده است. در اين پايان نامه جنبه هاي ادبي خاطرات اعتمادالسلطنه به بررسي گذاشته شده است و شاخصه هاي سبك-شناسي آن از نظر واژگان، عبارات، جملات و ساختارهاي نحوي مورد تحقيق قرار گرفته و برجستگي-هاي آن نمايانده شده است.همچنين خاطرات اعتمادالسلطنه از نظر استفاده از عناصر داستان نويسي، چون شيوه ي روايت، پرداخت شخصيت، لحن و بيان، صحنه پردازي و زاويه ي ديد و ميزان بهره گيري او از اين عناصر سنجيده شده است، اگرچه او اين عناصر را به صورت حرفه اي به كار نگرفته است اما شيوه ي استفاده ي او از اين عناصر، بسيار جالب است و با جذابيت و نكته سنجي هاي فراوان همراه است. در اين پژوهش مهم ترين عناصر ادبيات عامه ي دوره ي قاجار نيز با توجه به خاطرات اعتمادالسلطنه بيان گرديده است.
Thesis summary
بررسي سبك هاي نثر دوره دوم قاجار (دوره ناصري)
طيبه دست پور 2016
سبك شناسي، از جمله علوم ادبي است كه امروزه اهميت خاصي دارد و به عنوان شاه كليد تقسيم بندي دوره هاي نوشتاري از آن ياد مي شود، يكي از شيوه هاي مهم براي پي بردن به ويژگي هاي يك اثر و به دست آوردن معياري از روش هنري يك هنرمند، تحليل سبك شناختي آثار او بر اساس زبان و ويژگي هاي ادبي و فكري است.در اين جستار، نظرات مختلف صاحب نظران از سبك دارند، مورد بررسي قرار گرفت.در مرحله ي بعد، به ويژگي هايي كه موجب مي شود تا اثر، هنري شـناخته شـود و به وجود آورنده ي آن اثر، به عنوان صاحب سبك معرفي گردد، پرداخته شده است. دوران سلطنت هفت پادشاهي كه در طي يك قرن و نيم از حكومت قاجار بر تخت سلطنتي ايران تكيه زدند ، آغازگر مقطعي جديد در حيات سياسي ، اجتماعي ، فرهنگي و ادبي كشور ما بود.دگرگوني هاي سياسي ، فرهنگي و تغيير و تحولات اجتماعي كه در اين عصر بر ايران و جهان گذشت ، ويژگي هاي خاصي را به ساخت سياسي - اجتماعي كشور در عهد قاجار افزود .زنجيره ي وقايع كه پاره اي گام به گام و آرام و پاره اي ديگر انقلابي و سريع در حوزه هاي مختلف و ساختارهاي بنيادين جامعه ي ايراني نفوذ كرد و جلوه هاي خاصي از حيات فرهنگي معاصر ايران را پديد آورد .خود مصادف بود با دوره ي درگيري ايران با سياست هاي ملل اروپايي و مطامع توسعه طلبانه ي روسيه ي تزاري . اين دوره ، مقارن بود با حركت نوخاسته اي از مدرنيسم و نوگرايي كه مهم ترين خصيصه ي آن هم گون سازي روزافزون با شيوه هاي زندگي و ارزش هاي اروپايي چه به گونه ي واقعي و يا خيالي ، عميق يا سطحي ،دل بخواهي و يا الزامي بود
Thesis summary
بررسي واقعيت هاي زندگي در آثار داستاني سيمين دانشور
طاهره يوسفي 2015
سيمين دانشور نخستين زن داستان نويس در ايران، آفريننده چهار مجموعه داستان كوتاه به نام هاي «آتش خاموش»، « شهري چون بهشت»، « به كي سلام كنم؟»، و « انتخاب» و سه رمان « سووشون»، « جزيره سرگرداني» و « ساربان سرگردان» است. زندگي وي به دليل شرايط خاصي كه داشته در آثار او منعكس شده است. ما در اين پژوهش به دنبال آن هستيم تا بازتاب زندگي شخصي و مسائل فردي را در داستان هاي ايشان نمايان كنيم. اين پژوهش را مي توان در چهار بخش خلاصه كنيم: 1- تغييراتي كه در طول زندگي مشترك با جلال آل احمد در نگرش و تفكر ايشان حاصل شده است، شامل: گرايش تدريجي به مسائل سياسي اجتماعي، استفاده از طنز در بيان و محتوا و پيروي ازبرداشت هاي همسرش در «غرب زدگي» و در « در خدمت و خيانت روشن فكران» مي باشد. 2- تاثيراتي كه از خانواده پدري آل احمد پذيرفته است در بهره گيري از بن مايه هاي مذهبي و توجه او به زنان مظلوم در جوامع مردسالار موثر واقع شده است. 3- مشكل نداشتن فرزند كه به صورت هاي مختلف در داستان ها جلوه گر است. 4- شغل و رشته تحصيلي ايشان كه به صورت هاي آفريدن شخصيت هاي مذهبي و بهره گيري از بن مايه هاي مذهبي در اكثر داستان ها نمودار است. فلسفه پردازي نيز به تاثير از اشتغال ايشان به معلمي در برخي از داستان ها مشاهده مي شود.
Thesis summary
بررسي سبك شناسانه ي رمانهاي سيمين دانشور
زهرا حسين ابادي 2015
سيمين دانشور يكي از نامدارترين چهره هاي ادبي و تنها بانوي نويسنده در ميان داستان نويسان نسل اول در ادبيات معاصر به شمار مي رود.آثار دانشور از لحاظ محتوا ، زبان ، كاربرد شگردهاي ادبي و عناصر داستاني آثاري در خور اعتنا به شمار مي آيند و قابليت بررسي و تحليل از جنبه هاي گوناگون فرمي و محتوايي را دارند ؛ از اين رو پيوسته مورد توجه منتقدين و پژوهشگران ادبي بوده اند. از سيمين دانشور سه رمان با نامهاي « سووشون »، « جزيره ي سرگرداني» و « ساربان سرگردان » به جاي مانده كه هر سه به ويژه رمان سووشون در ادبيات معاصر جايگاهي خاص را به خود اختصاص داده اند. سبك شناسي از آن دسته علوم ادبي است كه امروزه در نقد و تحليل آثار ادبي ، نقشي مهم را ايفا مي كند . در پايان نامه ي حاضر، جنبه هاي زباني و ادبي در سه رمان دانشور از منظر سبك شناسي مورد بررسي و تحليل قرار گرفته است. اين بررسي مي تواند ما را در شناخت برخي ويژگي هاي سبك فردي و دوره اي در آثار اين بانوي نويسنده ياري دهد. يكي از نكات قابل تأمل در سبك فردي دانشور، نگاه واقعگرايانه ي اوست. تأثير نگاه رئاليستي دانشور را بر فرم و ساختار آثارش مي توان ديد كه از آن جمله مي توان به استفاده ي بسيار از قابليت هاي زبان عاميانه ، انواع كنايات و ضرب المثل ها، اصطلاحات بومي(شيرازي)، آداب و رسوم عامه و توجه به تناسب گفتگوها با شخصيت ها و موقعيت هاي گوناگون اشاره كرد كه در آثار دانشور نمود بارزي يافته است. هم چنين توجه به توصيفات دقيق و جزئي ، استفاده ي بسيار از تشبيه و كنايه و اشاره به متون ادبي گذشته و معاصر به ويژه شاهنامه ، موجب غناي آثار دانشور از لحاظ ادبي شده است.
بررسي جامعه شناختي و ادبي گور نوشته ها در استانهاي كرمانشاه و همدان
سيده مهسا قاسمي خالخالي 2015
در دو استان مورد بررسي- كرمانشاه و همدان- تفاوت هايي بين اين دو استان در شكل ظاهري آرامستان و شكل ظاهري قبرها و نوشته هاي روي سنگ قبرها ديده مي شود. در استان كرمانشاه، در دهه هاي قبل از انقلاب، اندازه ي سنگ ها كوچك و رنگ آن ها اغلب سفيد هستند و از دهه هاي بعد از انقلاب؛ حدود دهه ي شصت، رنگ سنگ ها به تدريج تيره تر شد و در دهه ي هشتاد و نود اغلب سنگ ها سياه بودند اما در همدان تا حدود اوايل دهه ي هشتاد، سنگ ها كوچك و رنگ آن ها روشن بود و از اواخر دهه ي هشتاد و نود رنگ سنگ ها تيره شد. در استان كرمانشاه، از سنگ هاي بسيار باارزش و تجملي استفاده شده اما در استان همدان جنس سنگ ها اغلب معمولي هستند. در استان كرمانشاه در دهه ي هفتاد ساختن اتاقك بر روي قبرها مرسوم شد و گاهي هم اطراف قبر حصار مي كشيدند كه قبر كثيف نشود و مورد بي احترامي قرار نگيرد. در استان همدان بر اساس اعتقادات شديد مذهبي كه بين مردم اين منطقه وجود دارد از حك كردن تصوير خانم ها بر روي سنگ قبر اجتناب مي كنند. اما در استان كرمانشاه، تصاوير زنان را بر روي كتيبه ها حك مي كنند كه شايد گرايش به نوعي مدگرايي و تفكرات غربي باشد. در اين استان گاهي نيز از نمادهاي غربي بر روي سنگ قبرها استفاده مي شود. در استان همدان آرامگاه هاي خانوادگي وجود دارد كه ممكن است به خاطر اين مسأله باشد كه تعصبات مذهبي در اين استان بيشتر است و در استان كرمانشاه آرامگاه هاي خانوادگي وجود ندارد. شايد هم به دليل داشتن فضاي كافي براي ساختن قبرستان باشد. گاهي هم براي آسايش بازماندگان است كه هنگامي كه به زيارت امواتشان مي روند، هنگامي كه هوا نامناسب باشد، فضايي سقف دار در اختيارشان باشد.
Thesis summary
مقايسه عاشقانه ها در شعر شهريار و حميدي شيرازي
امين تركمان 2015
دكتر مهدي حميدي از شاعران بنام و چهره هاي درخشان ادبيات معاصر ايران است.اولين مجموعه شعرش را در سال 1321 با عنوان «از ياد رفته» منتشر كرد كه تماماً در قالب غزل بود.حميدى شاعرى بود كه در جبهه مخالف نيما يوشيج و نوگرايان ايستاد و در پايان سال 1321 دومين دفتر شعرش را به نام «عصيان» به دست چاپ سپرد.حميدى در سال 1324 قصيده «مصاحبه با نيما پيشواى نوپردازان» را منتشر كرده بود كه در جبهه شعراي كلاسيك و مخالفان نيما يوشيجاو را در صف اول قرار داد. او بعد از شهريور 20 با قصايد حماسى‏وار پيرامون شرايط نابسامان سياسى و اجتماعى ايران و در حمله به اشغالگران بيگانه و جدايى خواهان آذربايجان، مورد توجه خاص و عام واقع شد و به او لقب «شاعر ملى» داده بودند. عاشقانه هاي او شهريار شباهت هاي زيادي باهم دارند
بررسي رابطه ي صورت و محتوا در مثنوي (دفتر اول)
كامران سعادتي نوين 2015
مثنوي معنوي منظومه ي معرفت شناسانه ي مولوي شاعر قرن هفتم هجري است. ويژگي داستان در داستان و شيوه ذهن سيال و عمق انديشه مولوي در اين كتاب، موجب شده است كه ارتباط گسترده ي خواننده با آن به رغم سادگي زبان و عدم استفاده از تكلف و تصنع به راحتي ميسر نگردد. در اين نوشته، هدف ما آن است كه ضمن اشاره به دشواري هاي ارتباط مثنوي با خواننده بكوشيم تا علل اسباب برخي از آن دشواري ها را به خواننده بشناسانيم و زمينه هاي لازم را براي ارتباط بيشتر با مثنوي فراهم آوريم. يكي از اصلي ترين راه هاي شناخت ابعاد هنري مثنوي ورود به دنياي ساختار قصه هاي آن و شناخت شگردها و فنون اصلي قصه پردازي مولاناست؛ پاره اي از اين فنون و شگردها عبارت اند از: روايت و دغدغه داشتن با مخاطب، هنرهاي ادبي و بلاغي و جنبه هاي گوناگون آن، هنجارستيزي ورفتار كارناوالي، هنرهاي زباني و فكري و محتوايي، خلاقيت و نوآوري، تشبيهات و تمثيلات فوق العاده، موسيقيايي بودن كلام، رابطه ي صورت و محتوا، جذابيت و تاثيرگذاري كلام، مخاطب شناسي، تصويرپردازي هاي بي نظير و جالب و گيرا. همه ي اين ويژگي ها در اين پايان نامه با نمونه ها و توضيحات مفصل به تحليل و بازكاوي گذاشته شده است.
Thesis summary
زندان نامه نويسي در حوزه ادبيات داستاني سال هاي (1357-1320)
فاطمه فراقيان 2015
زندان نامه نوع ادبي فراموش شده اي است كه به توصيف زندان و رويدادهاي آن اشاره دارد. برخي نويسنده هاي زنداني شده،در زندان به نگارش زندان نامه پرداخته اند، برخي ديگر پس از آزادي تجربه زنداني شدن خود را روايت كرده اند و برخي ديگر بدون تجربه زندان و گويا بنابر شنيده هاي خود به نگارش زندان نامه پرداخته اند. نويسنده هايي نيز وجود دارند كه زنداني شده اند اما وقايع زندان را در آثار خود انعكاس نداده اند (شايد نوعي واكنش باشد) زنداني شدن نويسنده ها و آزادي از زندان آن ها،رابطه تنگاتنگي با مسائل و تحولات سياسي دارد. زيرا ادبيات در اين دوره درخدمت اجتماع و سياست است وطرح مشكلات اجتماعي و گاه سياسي در داستان ها و مقاله ها موجب دستگيري آن ها مي شود.در نقطه ي مقابل نيز گاه تحولات سياسي همچون جنگ، كودتا و انقلاب در دستگيري يا آزادي نويسنده ها تأثير به سزايي داشته است. نويسنده هاي زنداني يا زندان نامه نويس دوره رضا شاه پهلوي تا زمان سقوط حكومت ش در سال (1320) علي دشتي ، كريم كشاورز، جعفر پيشه وري ، جلال آل احمد، بزرگ علوي و ابراهيم گلستان هستند. زندان نامه نويس هاي دوره به سلطنت رسيدن محمد رضا شاه پهلوي تا كودتا (1332-1320)عبارت اند از احسان طبري، محمود اعتماد زاده(م. ا. به آذين)، احمد محمود و غلامحسين ساعدي. نويسنده هاي سال هاي كودتا تا انقلاب (1357-1332) كه تجربه زندان داشته و يا زندان نامه نگاشته اند:: اميرگل آرا، محمود دولت آبادي، نسيم خاكسار، علي محمد افغاني ، احمد ناظر زاده كرماني ، نادر ابراهيمي ، جمال مير صادقي، صمد بهرنگي ، عدنان غريفي، فريدون تنكابني ، ناصر مؤذن، علي اشرف درويشيان ، حسن حسام، هوشنگ گلشيري، اسماعيل شاهرودي، رضا براهني ، امير حسن چهلتن ، شهرنوش پارسي پور، جليل امجدي، محسن مخملباف، احمد پور نجاتي، منصور ياقوتي و ابراهيم يونسي هستند. توصيف زندان، بيان احساسات زنداني،رفتار زندان بان ها،انواع شكنجه، وضع بد غذا و بهداشت، اعتصاب و اعتراض،بي قانوني(پرونده سازي،محاكمه فرمايشي)ومسائل اجتماعي و سياسي،بخشي از درون مايه هاي اصلي زندان نامه ها در اين سال هاست.
Thesis summary
بررسي اقتباس سينمايي از داستان هاي هوشنگ گلشيري
فاطمه كاظمي راهزاني 2015
اين پژوهش به بررسي اقتباس سينمايي در آثار هوشنگ گلشيري (شازده احتجاب و معصوم اول) پرداخته است. هوشنگ گلشيري از جمله نويسندگان معاصري است كه هم داستان بلند او به نام «شازده احتجاب» و هم داستان كوتاهش «معصوم اول» داراي قابليت اقتباس براي ژانر سينمايي بودند. داستان شازده احتجاب كه اوج خلّاقيت و نوآوري گلشيري بود، به دليل تكنيكي بودن اين اثر و برخورداري از تصويرهاي سينمايي، بهمن فرمان‏ آرا را كه در آن زمان كارگردني نوپا بود، بر آن داشت تا اين اثر ارا به ژانر سينمايي تبديل كند و به علت همكاري گلشيري با فيلم‏ساز، اين اثر به اثري ماندگار و قابل تحسين تبديل شد. شيوه‏ ي داستان‏ پردازي مدرن، روايت داستان از منظر زاويه‏ ديدهاي گوناگون، برخوردار بودن از شخصيت‏ هاي منسجم و اصولي، فضاسازي‏ هاي زيبا، گفت‏ وگوهايي كه در ايجاد كنش و پيش‏برد داستان و القاء موقعيت نقش داشته‏ اند و توصيف‏ هاي دقيق و تصويري، اين داستان را داستاني داراماتيك و نمايشي ساخت. داستان كوتاه «معصوم اول»، دومين كار مشترك گلشيري و فرمان‏ آرا بود. از روي اين داستان، فيلم «سايه‏ هاي بلند باد» ساخته شد. داستان معصوم اول هم به دليل فضاي سورئاليستي و برخوداري از تمثيل و نماد در ايجاد موقعيت‏هاي هول انگيز و رازآلود براي دست‏مايه قرار گرفتن در رسانه‏ ي سينما اثري مناسب به شمار مي‏ رود. در پژوهش پيش رو با بررسي و مقايسه‏ ي دو اثر مورد اشاره در رسانه‏ ي مكتوب و رسانه‏ ي تصويري، وجوه اشتراك و افتراق هريك از اين دو ژانر مشخص گرديد. در بررسي مورد نظر به اين نتيجه دست يافته شد كه داستان شازده احتجاب به دليل شيوه‏ ي روايت‏ پردازي‏ هاي متفاوت و برخورداري از تكنيك‏‏ هاي فراوان كار كارگردان را در بعضي قسمت‏ها سخت و دشوار ساخته و بعضاً به علت وفاداري بيش از حد به اثر اصلي سرعت فيلم را كند كرده است و به علت محدوديت در امكانات سينمايي نتوانسته آن‏چه را كه در داستان منظور بوده به تصوير كشد. اما با وجود همه‏ ي محدوديت‏ ها و برخي از نواقص، باز هم در ساخت فيلمي به شيوه‏ ي نوين موفق بوده است. در فيلم دوم هم به علت آن‏كه بسياري از برداشت‏ هاي سينمايي خود را در آن دخيل داشته و براي منطقي كردن سير و روند قصه تغييرات فراواني در اصل اثر ايجاد كرده است و هم‏چنين دخيل كردن امكانات و جلوه‏ هاي بصري بيشتر در فيلم، فيلم را نسبت به داستان اصولي‏ تر
مقايسه ي تحليلي طنز عبيد زاكاني و سعدي در متون منثور
فاطمه سيف 2015
طنز، وسيله اي براي بيان انتقادات در حوزه هاي گوناگون سياسي-اجتماعي، فرهنگي و... است كه در قالب شعر و نثر ادبي نمود پيدا مي كند. رواج گسترده ي نثر طنزآميز در ايران به دوره ي مشروطه بازمي گردد. با اين حال پيش از آن نيز مي توان نمونه هايي برجسته از طنز را در نثر فارسي ديد. در اين ميان، گلستان سعدي و آثار منثور عبيد زاكاني، جايگاهي ويژه دارند. نگاه دقيق اين دو نويسنده و درك و تحليل عالمانه ي آن ها از مسايل، موجب شده كاستي ها و معايب روزگار خود را در قالب طنز به شيوه اي مؤثر و ماندگار بيان كنند. از اين رو، در نثر طنزآميز سعدي و عبيد، نگاه جامعه شناسانه و دغدغه هاي اين دو نويسنده در حوزه ي مسائل اخلاقي، اجتماعي و آسيب شناسي فهم ديني و عرفاني قابل تأمل و بررسي است. در پژوهش حاضر، طنز در گلستان و آثار منثور عبيد در سه بخش طنز ادبي، زباني و موقعيتي بررسي و مقايسه شده است. مي توان گفت سعدي در استفاده از طنز ادبي و موقعيتي و عبيد در بهره گيري از طنز زباني موفق تر بوده اند.
بررسي و تحليل عنصر شخصيت در آثار نمايشي اكبر رادي
شيوا پورجهان 2014
اكبر رادي يكي از برجسته ترين نويسندگان معاصر است كه بخشي از نوشته هاي او به نوع نمايش نامه اختصاص يافته است. در نمايش نامه، هم چون داستان يكي از عناصر برجسته ي نمايش شخصيت است. ما در اين پژوهش به تحليل عنصر شخصيت در نمايش نامه هاي اكبر رادي پرداخته ايم. در آغاز شخصيت هاي آثار نمايشي او را طبقه بندي كرده، ميزان تحول نقش و اهميت كاركرد، تحول و روند دگرگوني آن ها را مورود بررسي قرار داده ايم. اكبر رادي يكي از برجسته ترين نويسندگان معاصر است كه بخشي از نوشته هاي او به نوع نمايش نامه اختصاص يافته است. در نمايش نامه، هم چون داستان يكي از عناصر برجسته ي نمايش شخصيت است. ما در اين پژوهش به تحليل عنصر شخصيت در نمايش نامه هاي اكبر رادي پرداخته ايم. در آغاز شخصيت هاي آثار نمايشي او را طبقه بندي كرده، ميزان تحول نقش و اهميت كاركرد، تحول و روند دگرگوني آن ها را مورود بررسي قرار داده ايم. در اين راستا وجود شخصيت هاي سياه و سفيد، جزييات شخصيت پردازي و ...
Thesis summary
بررسي زمينه هاي فرماليسم در اشعار محمدرضا شفيعي كدكني
شيدا مستطاب 2014
بررسي و تحليل ساختارهاي روايت در سرودههاي سهراب سپهري
مريم صمدي 2014
روايتشناسي يكي از ابعاد مهم روشهاي نقد ادبي است با دامنهايي گسترده؛ چنانكه در حيطهي داستان و حكايت آنطور كه پنداشته ميشود، محصور نميماند؛ بلكه به دنياي شعر و ادبيات منظوم نيز، سرايت ميكند. به اين سبب نگارنده در اين پاياننامه، از همين منظر به بررسي مجموعهي اشعار سهراب سپهري، پرداخته و بر آن بودهاست تا خوانشي مبتني بر نظريههاي روايتشناسي از شعر سهراب داشته باشد. در اين پاياننامه در فصل دوم، ابتدا به صورت اجمالي، به مبحث روايت، نظريهپردازان روايت و اهميت آن در بازخواني ادبيات پرداخته شده است. سپس به تاريخچهي روايتهاي منظوم و روايت در ايران نگاهي گذرا شده است. در فصل چهارم، به بررسي روايت و عناصر داستاني اشعار روايي سهراب سپهري اختصاص يافته است. سخن اصلي اين پاياننامه، تشريح اين امر است كه سهراب سپهري، به عنوان يك شاعر، به كاربرد روايت و عناصر داستاني در شعر توجه دارد و با استفاده از تكنيكهايي - مثل ايجاد و آفرينش صحنه، براي معطوف ساختن توجه مخاطب به درونمايه، تغيير زاويهديد از داناي كل به «من روايتي» براي افزايش همدلي مخاطب، توجه به انتخاب موضوع و درونمايه؛- توانسته است تا حدودي ژانر ادبي شعر را به روايت نزديك كند
Thesis summary
مقايسه و ارزيابي هفت شرح نامه ي برجسته ي داستان رستم و سهراب
الهام تركاشوند 2014
بررسي ساختار روايت در داستان رستم و سهراب
فهيمه ارتقايي 2014
روايت شناسي دانشي است كه به ساختار و مجموعه ي متن مي پردازد. اين علم در يك بررسي همه جانبه، پژوهش هاي معناشناختي و زيباشناختي را در كنار يك ديگر، در نظر مي گيرد. پيوستگي و تناسب بخش هاي گوناگون متن، در حوزه ي نقد ادبي، رونق بسيار يافته است. تحليل مواردي هم چون عناصر زباني و فرازباني، مؤلّف و راوي، مخاطب، روايت و شيوه هاي آن، سبك و ويژگي هاي نحوي و ساختاري اثر و در واقع هر يك از عناصر داستاني، در بررسي ساختار روايت از گستردگي مؤلّفه هاي روايت شناسي حكايت مي كند. در اين پژوهش با تمركز بر روي عناصر داستاني و شيوه هاي روايت و پرداخت داستان، كوشش شده است تا ساختار روايي داستان «رستم و سهراب» روشن شود. در اين ميان، عناصر برجسته ي داستاني مورد توجّه قرارگرفته و در جاي جاي متن كه اين عناصر، در پيش برد روايت اثرگذار بوده اند، سعي شده است تا به نوآوري ها و شيوه ي خاصّ فردوسي در پردازش روايت اشاره گردد.
Thesis summary
جايگاه اهلي شيرازي در تحولات سبكي عصر تيموري
سيدمهدي حسيني 2014
بررسي جامعه شناختي داستان هاي تقي مدرسي
فريبا قرباني 2013
بررسي جامعه شناختي جايگاه زنان در ادبيات دوره قاجار
محمد مبيني شورستاني 2013
پسامدرنيسم در آثار ابوتراب خسروي
محسن لطفي عزيز 2013
بررسي طنز اعتراض در داستان نويسي شال هاي 57-1320
ساناز خوش حساب 2013
گونه هاي ادبيات اعتراضي در شعر دوره ي پهلوي دوم
مينو محمدي 2013
يكى از عوامل مؤثر بر ديدگاه شاعران در هر عصر وضعيت سياسى، اجتماعى و فرهنگى آن عصر است. سال هاي 1320-1357 يعنى دوران محمدرضا شاه پهلوى، از پرتنش ترين دوره ها پس از عصر مشروطيت است. بعد از كودتاى 28 مرداد سال 1332 در نتيجه نارضايتى عموم مردم به ويژه شاعران از سياست ها و عملكردهاى دولت، و ايجاد آراء و افكار مخالف با رژيم و گاه پيوستن افراد به احزاب و گروه هاي متضاد با دولت، شاعران اين عصر را به گونه اي از ادبيات كه ادبيات اعتراضى است رهنمون مي شود، و از سويى ديگر، درهم شكستن روحى و روانى و دل زدگي مردم از حكومت، فقر، ناامنى و آشوب هاي سياسى-اجتماعى و ملى شدن صنعت نفت ايران و برانگيخته شدن احساسات ناسيوناليستى در دهه ي سى و قيام 15 خرداد سال 42 و ده ها رخداد ديگر سياسى و اجتماعى، روشنفكران اين عصر به ويژه شاعرانى كه آمال خويش را بربادرفته مي ديدند، واداشت تا به گونه هاي متفاوت اعتراض و عصيان خويش را از جامعه ي خسته و حكومت سركوب گر روزگار بيان كنند، و در اين راه اعتراض خود را گاه به صورت صريح و بي پرده و گاه، رمزى و پوشيده بيان كنند و به ابتكاراتى در حوزه زبان و ادبيات شعر دست يابند و نقش مهمى را در پيشبرد انقلاب در عصر حكومت استبداد و اختناق فراهم آورند. از مهم ترين گونه هاي شعر اعتراضى در اين عصر مي توان به ادبيات شكست و گريز و انواع آن شامل: رمانتيسم فردى (رمانتيسم غنائي، رمانتيسم عرفانى و رمانتيسم سياه) و رمانتيسم اجتماعى (رمانتيسم انقلابى و رمانتيسم ناسيوناليستى) و ادبيات مبارزه و ستيز و انواع آن يعنى شعر تمثيلى و سمبوليك و شعر چريكى و شاعران شاخص در هر كدام از اين گونه هاي ادبى و نمونه هاي شعرى آنان اشاره كرد.
Thesis summary
بررسي زمينه هاي رئاليستي در آثار سيمين دانشور
مهناز محمدلو 2012
رئاليسم از مكاتب برجستهي ادبي و هنري در سراسر جهان به شمار ميرود. در آثار اولين نسل از داستاننويسان ايراني از جمله سيمين دانشور نيز بسياري از ويژگيهاي اين مكتب آشكار است. دانشور به عنوان نخستين بانوي داستان نويس در ايران، چهار مجموعه داستان با نامهاي «آتش خاموش»، «شهري چون بهشت»، «به كي سلام كنم؟» و «انتخاب» در كارنامهي ادبي خود دارد. همچنين سه رمان با نامهاي «سووشون»، «جزيرهي سرگرداني» و «ساربان سرگردان» از اين نويسنده بر جاي مانده است. در رسالهي حاضر تلاش بر آن است تا بازتاب انواع رئاليسم از جمله انتقادي، نمادين، اجتماعي و روانشناختي در آثار داستاني سيمين دانشور بررسي شود. ويژگيهاي محتوايي رئاليسم در دو بخش مسائل سياسي ـ اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي ايران و بازتاب زندگي شخصي نويسنده مورد تحقيق قرار گرفته است. در بررسي فرم داستانها نيز ويزگيهايي چون كاربرد زبان عاميانه و متناسب با طبقهي اجتماعي، صحنهپردازيهاي دقيق و شخصيتپردازيهاي واقعگرا مورد نظر بوده است. توجه به موارد ياد شده موجب گرديده دانشور به عنوان نويسندهاي واقعگرا شناخته شود؛ نويسندهاي كه در داستانهايش بازتاب زندگي فردي و اجتماعي ايرانيان را در دهههايي از تاريخ ايران ميتوان ديد.
Thesis summary
بررسي و تحليل سبك شناختي آثار داستاني صمد بهرنگي
فرانك حيدري 2012
روش پايان بندي در داستان هاي مثنوي
آرزو بهاروند 2012
بررسي رئاليسم جادويي در آثار داستاني رضا براهني
شهين اسلامي 2012