قاسم سبحانی فخر

خداوند متعال برای تربیت انسان جهت میل به اهداف متعالیه اش شیوه های نابی دارد که یکی از آن شیوه ها،تشویق و تنبیه در مقابل فضایل و رذایل اخلاقی است..از اصول مهم در تعلیم و تربیت اسلامی نیز تشویق و تنبیه می باشد و این دو اصل به عنوان امری مسلم در تربیت اسلامی و در فرهنگ دینی و روانشناسی شناخته و پذیرفته شده است.. این پژوهش از طریق بازشناسی آرای فقهای امامیه و اهل سنت درباره تنبیه بدنی کودک به بررسی مبانی مشروعیت، شرایط و کیفیت تنبیه بدنی پرداخته است. اگرچه در فقه اصل بر ممنوعیت زدن کودک است اما به طور کلی ممنوع نیست زیرا تعزیر و تادیب مواردی هستند که موجب شکستن ممنوعیت تنبیه بدنی طفل شده است. هر چند بیشتر قریب به اتفاق فقها در تنبیه بدنی کودک این دو عنوان را تفکیک نکرده اند اما از آنجا که در برخی موارد خاص به آن اشاره نموده اند از این رو تفکیک این دو عنوان ضروری به نظر می رسد چه اینکه موارد، حکم، شرایط و بسیاری از لوازم این دو عنوان با هم متفاوت است و ثمرات عملی قابل توجهی در تفکیک این دو عنوان وجود دارد. به عنوان نتیجه حاصل از تحقیق باید گفت گرچه فقیهان دو مذهب در اصل جواز تنبیه بدنی اتفاق نظر دارند ولی در جزئیاتی مانند صاحبان حق تنبیه بدنی کودک،اذن ولی در تنبیه توسط معلم،مادر و... اختلاف دارند.

چکیده: موضوع نگارش حاضر، آسیب های ناشی از مجازات زندان بر بدهکاران مالی و معسرین با استناد به آیات قرآنی و نظرات و آرای فقهای مذاهب تشیّع و تسنّن می باشد. صریح ترین آیه مربوط به اعسار، آیه 280 سوره بقره است که از معسر به «ذوعسره» تعبیر کرده است. قرآن در این آیه به برخی احکام بدهکار از جمله مهلت دادن معسر و اِبرای دَین او اشاره کرده است؛ همچنین فقیهان با استناد به آیه مذکور و عموم آیات دیگر مباحث و احکام دیگری را در رابطه با بدهکار و حرمت زندانی کردن معسر مطرح کرده اند که به آنها اشاره می گردد.یکی از مسائل بسیار مهمی که در نظام حقوقی ایران مطرح است، زندان و مجازات های وارده بر زندانی کردن بدهکاران است که بالطبع ممکن است آسیب ها و خسارت هایی را برای شخص محبوس و بستگان او بر جای گذارد و طلبکار هم نتواند به حقوق از دست رفته خود دست یابد. آشنایی با این آسیب ها چه بسا بتواند از سویی در کاهش جمعیت زندانیان و علل آن مثمر ثمر باشد و از سوی دیگر نظام حقوقی-کیفری جامعه را نسبت به اتخاذ شیوه ها و راهکارهای مفید جهت بکارگیری مجازات های صحیح تشویق نماید. بدین منظور، در گام نخست، آیات و روایاتی که با زندان مرتبط است گردآوری شده و در دومین گام، در پی یافتن دلالت آیات و روایات و نظرات فقها در مورد زندانی کردن بدهکاران معسر و مدت زمان زندان و اهداف مجازات بحث می-گردد. در ادامه به ناکارآمد بودن مجازات حبس در اصلاح و بازپروری زندانیان مالی ، راه حل هایی با استناد به قاعده فقهی نفی عسر و حرج برای تقلیل این نوع از مجازات ارائه می شود که یکی از آن را ه حل ها «جایگزین های مجازات» حبس است.

چگونگی برقراری ارتباط بین مردان مسلمان و زنان غیرمسلمان و کمیت و کیفیت آن در روابط اجتماعی یکی از ابهاماتی است که پاسخگویی به آن ضروری به نظر می رسد. این نوشتار از نوع توصیفی – تحلیلی به بررسی این موضوع مهم و مبتلا به، پرداخته، و هدف از این پایان نامه فهم احکام دین، با بررسی مبانی آن و آگاه کردن مردان مسلمان نسبت به حد و مرز احکام در ارتباطات دیداری، تماس بدنی، گفتاری، خود با زنان غیرمسلمان بر اساس فقه اسلامی می باشد. در این پژوهش جواز نگاه به زنان غیرمسلمان و حد و مرز نگاه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، فقهاء حکم جواز نگاه را مقید کرده اند به این که در نگاه قصد لذت و ریبه و یا مفسده ای بر آن مترتب نباشد. و در بحث الزام غیرمسلمان به رعایت پوشش بنابر حکم اولی هیچ گونه حق الزام به پوشش وجود ندارد. اما در صورتی که زن غیرمسلمان قصد ورود به کشور اسلامی را داشته باشند حاکم کشور اسلامی می تواند بنابر مصلحت مومنین، ایشان را الزام به رعایت پوشش کند. و در بحث تماس و مصافحه با زنان غیرمسلمان، با توجه به ادله، به بررسی اختلاف فتوای فقهاء پرداخته شد، و در بعضی از موارد ادله مورد نقد قرار گرفت و در آخر نظر مختار بیان شد. و همچنین در بحث گفتار با زنان غیرمسلمان با بررسی آیات و روایات، از ادله جواز گفتگو با نامحرم، جواز گفتگو با زنان غیرمسلمان ثابت نشد، و لذا از مباحث دیگر در فقه به جواز در گفتگو با ایشان استدلال شد. و در آخر با بررسی ملاک در حرمت غنا، حرمت استماع و گوش دادن به آوازه خوانی زنان غیرمسلمان دانسته شد.

این پایان نامه تحت عنوان (مستندات فقهی نگاه به نامحرم از دیدگاه آیت الله ابو القاسم خویی ) به بررسی احکام قابل استنباط و استخراج از آیات و روایات در باره نگاه به نامحرم می پردازد این مساله مهم که عدم رعایت آن سبب حوادث زیانبار و ناخوشایندی در جامعه مانند درگیری اجتماعی ، جدایی ، طلاق ، زنا و نظائر آن می گردد. مهم ترین فلسفه حرمت نگاه به نامحرم با توجه به آیه مبارکه 31 سوره نور«قُل لِلْمُوْمِنینَ یَغُضُّوا مِنْ اَبْصارِهِمْ وَ یحَفَظُواْ فُرُوجَهُمْ ذالِکَ اَزْکی لَهُمْ إِنّ اللّه خَبیرُ بِما یَصْنَعُونَ* وَ قُل لِلْمُوْمِناتِ یَغْضُضْنَ مِنْ اَبْصارِهِنَّ وَ یحَفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ و لایبْدِینَ زِینَتَهُنّ إِلّا ما ظَهَرَ مِنْها به مردان اهل ایمان بگو چشمان خود رافرو ببندند ودامن های خود را از حفظ کنند این برای آنان پاکیزه تر است قطعا خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است ، وبه زنان با ایمان بگو چشمانشان را فرو ببندند و دامن خویش را از گناه حفظ کنند وزینت خود را مگر مقداری که پیداست آشکار نکنند . آیت الله ابوالقاسم خویی نیز با توجه آیات وروایات اهل بیت (ع) گفتار های مستقلی را پیرامون همین مساله طرح وبررسی نموده است . به طور کلی حکم نگاه به نامحرم وحتی محارم را با التذاذ و ریبه به دلیل اجماع وروایات معصومین (ع) را ممنوع وحرام می داند وآن را احتمالا از ضروریات فقه بر می شمارد که انکار آن سبب خروج از جرگه اهل ایمان می شود . حکم نگاه به بدن نامحرم به غیر از صورت ودست ها با التذاذراهم به دلیل آیات وروایات واجماع ممنوع می داند مگر در موارد اضطراری همانند درمان ویا نجات غریق وهمانند آن که ضرورت خاص خود را پیدا می کند . آیت الله خویی از جمله فقهایی است که نگاه به صورت و دست های زن نامحرم را حتی بدون تلذذ و ریبه مجاز نمی داند ومی گوید احتیاط واجب در ترک است همان گونه که سید یزدی عمل کرده زیرا که شارع اقدس اهتمام تام به اعراض و نوامیس دارد واز مذاق شارع به دست می آید که در پایین تر از نگاه را هم سخت گیری کرده مانند نهی شارع از خروج زن ها برای جمعه وجماعات و تشییع جنازه تا چه رسد به نگاه. درنگاه زن به مرد نامحرم آیت الله خویی قبول دارد که ادله بر حرمت دلالت ندارند ولی احتیاط واجب را در عدم نگاه زن به مرد نامحرم مطلقا می داند وتفاوتی میا ن صورت ودست ها وغیر آن نیست.

این پایان نامه تحت عنوان (تحلیل روایات اهل بیت علیهم السلام درباره آیات قصاص) به بررسی احکام قابل استنباط از آیات و روایات اهل بیت(ع) درباره قصاص می پردازد. اولین حقی که انسان ها در آغاز زندگی خود قائل بوده اند حفظ حیات و تمامیت جسمانی خویش بوده است. لذا قتل، ضرب و جرح را همه اقوام و ملل جرم دانسته و برای پیشگیری از آن مجازات هایی را پیش بینی کرده اند که از جمله آن ها مجازات قصاص می باشد. مهم ترین فلسفه قصاص از دیدگاه اسلام با توجه به آیه 179 سوره بقره «وَ لَکُم فِی القِصاصِ حَیاهٌ یا اُولی الالبابِ لَعَلَّکُم تَتَّقُونَ» «و ای خردمندان شما را در قصاص زندگانی است، باشد که به تقوا گرایید» حفظ حیات انسان ها، برقراری عدالت و امنیت اجتماعی می باشد، قصاص یک نوع حق است نه حکم و این حق به نحو انحلالی وضع شده است، حق اولی و بالذات اولیای دم در قتل عمدی قصاص است، اذن گرفتن از ولی امر جهت انجام قصاص واجب نیست اما مقتضای احتیاط در امر دماء این است که باید قصاص با اذن ولیّ امر انجام گیرد، به طور کلی آن چه که از این آیات و روایات به دست می آید این است که در صورتی که جنایت عمدی اعم از قتل، قطع و جرح بر شخصی وارد آید برای خود مجنی علیه و در صورت فوت او برای اولیای دم مقتول که همان وارث وی به جز زوج و زوجه می باشد، حق قصاص به وجود می آید که البته حق تجاوز از مقابله ی به مثل را ندارند، در غیر این صورت خود، متعدی بوده و مجازات می شوند، اما اگر خواهان عفو باشند، می توانند از حق قصاص خود گذشته و یا در عوض گرفتن دیه، جانی را موردعفو قرار دهند، اما در صورتی که صاحبان حق، خواهان قصاص باشند، جانی باید دارای شرایط قصاص؛ از جمله بلوغ، عقل، اراده، تساوی در حریت، عبدیت، جنسیت، اسلام، نداشتن رابطه ی پدر، فرزندی، مهدورالدم نبودن مقتول باشد.

چکیده: این پایان نامه به جز مباحث مقدماتی (فصل اول و دوم) بر سه فصل و نتیجه گیری مشتمل است. فصل سوم پاسخ به این سوال است که ملاک طیّب و خبیث بودن خوراکیها چیست؛ از آنجاکه قرآن کریم معیار حرمت خوراکیها را خبیث بودن و معیار حلال بودن آنها را طیّب بودن قرار داده، جا دارد که بحث شود، معیار طیّب و خبیث بودن چیست. آیا خبیث و طیب را عرف و طبع سلیم مشخص می کند یا شارع؟ این تحقیق ما را به این حقیقت می رساند که خبیث یا طیب بودن برخی امور توسط طبع سلیم معلوم می شود ولی برخی دیگر، از امر و نهی شارع بدست می آید؛ وقتی شارع از خوردن گوشت خوک نهی می کند کشف می کنیم خبیث و ناگوار است، هر چند لذیذ و گوارا جلوه کند. در واقع، محدودیت درک و بینش انسان، مانع تشخیص منافع و مضارّ واقعی اشیاء می گردد. فصل چهارم پاسخ به این سوال است که مصادیق انعام کدام اند؟ منشا این پرسش این است که قرآن کریم تصریح می کند که انعام جز آنچه تلاوت می شود یا برخی انعام حلال است حال باید دید انعام به چه حیواناتی گفته می شود. می توان گفت در این باره سه قول وجود دارد:1.خصوص ابل، بقر و غنم. 2. این سه به علاوه ظبی، بقر الوحش و حمار الوحش. 3. هرچارپایی انعام است. بنا بر این اصل، اولی این است که همه چارچایان حلال اند و حرمت، به بیان نیازمند است. ممکن است بررسی و تحقیق ما را به قول سوم هدایت کند. فصل پنجم پاسخ به این پرسش است که طعام دریایی چیست؟ قرآن می-فرماید: «احلّ لَکُم صَیدُ البَحرِ وَ طَعامُهُ ....» مقصود چه نوع طعامی است. گروهی از مفسّران و فقهای غیر امامی به استناد اطلاق آیه می گویند هر حیوان دریایی حلال است ولی مفسران و فقیهان امامی می گویند آیه در مقام بیان نیست و اطلاق ندارد و برای بیان به سنّت و حدیث نیازمندیم و سنّت تنها ماهی فلس دار را حلال دانسته و برخی هم نظیر صاحب جواهر می گویند آیه با توجه به قرائن و زمان نزول به ماهی فلس دار انصراف دارد.

چکیده : هدف اساسی پژوهش حاضر، شناسایی آسیب های آموزش احکام در تدوین کتب دین وزندگی در دورۀ متوسطه می باشد. نوع این تحقیق توصیفی– تحلیلی است و ابزارهای گردآوری مطالب کتاب، مقالات و آرای کارشناسان می باشد. بررسی موضوعِ بازنگری در تدوین کتب دین وزندگی، براساس تفکیک جنسیتی با نیاز های فقهی هر دورۀ سنی می باشد. دراین پایان نامه نقایص کتب دین و زندگی در مقطع متوسطه ارزیابی گردیده است که برخی از آنها به شرح زیر می باشد. احکام فقهی مورد نیازاین مقطع در کتاب تدوین نشده است، در برخی دروس تعداد آیات زیاد بوده و بعضاً با متن درس همخوانی ندارد. حجم مطالب نسبت به ساعات تدریس زیاد، خسته کننده و ملال آور است. مطالب برخی دروس پیچیده و مبهم بیان گردیده است. عناوین در برخی دروس زیاد و دارای بارش اطلاعاتی است و جای ذکر نمونه هایی از سبک زندگی دینی در متن درس خالی است. مطالب فقهی که مورد نیاز دانش آموز است پیشنهاد شده است که در قالب عناوین جایگاه احکام، تقلید، مطهِّرات که شامل وضو، غسل و تیمم در سال اول ذکرشده است. در سال دوم بحث نماز، روزه، مالیات، خمس و زکات، امر به معروف ونهی از منکر جایگزین گردیده است. در سال سوم مطالب جایگزین شده عباتند از: جهاد و دفاع، خوراکی های حلال،کتاب النکاح که شامل احکام نگاه کردن، ازدواج و شرایط آن و افزایش مهارت های شناختی نسبت به همسران و نگاهی اجمالی به رابطه اخلاق واحکام دارد. باید توجه نمود که آموزش فقه در دورۀ دبیرستان یک مدل و یک نظریه بسیار مهم در تربیت دینی می باشد. آموزش و پرورش برای رهایی از کلاف سردرگم تربیت دینی کودکان و نوجوانان ناگزیراست رویکردی جدی به آموزش احکام و رابطۀ احکام با اخلاق داشته باشد. تربیت مطلوب، تربیتی است که به همۀ ابعاد وجودی انسان توجه داشته و همۀ فعالیت های آموزشی نیز متوجۀ این هدف مهم باشد.

مهم ترین علل مخالفت اندیشمندان مسلمان با عرفا در این است که عرفا پای بند به دین اسلام نیستند. امّا خودِ عرفا از چنین نسبتی تبرّی جسته و مدّعی هستند که حقایق اسلامی را بهتر از دیگران درک کرده اند و یک مسلمان واقعی اند. چگونگی عدول برخی از عرفا از ظواهر شرع نیاز به شرح دارد، به این معنی که عرفا با افعال و اقوال خود از محدودۀ شریعت خارج شده و خلاف ظاهر سخن می گویند و موجب اعتراض فقیهان می گردند. روشن است که مهم ترین منابع فقها کتاب و سنّت است امّا از آن جا که شارع برای فهم این ها، راه ویژه ای را پیشنهاد نکرده، راه همان، شیوۀ عقلا و عرف است که فقها هم به ظاهر تمسّک می جویند. از سوی دیگر عرفا مطالبی را به شرع و دین نسبت می دهند که خلاف ظاهر و برداشت فقیهان است مثل تاویلات عرفا. پس از مطرح کردن مسائل مختلف چنین نتیجه گیری می شود که: با این که فقها اشکال می کنند امّا لزوماً به این معنی نیست که سخن عارفان کاملاً مردود باشد چون زبان عرفان غیر از زبان عرفی است و عدم درک همین مسئله سبب اختلاف شده است. مهم ترین مسئلۀ اختلاف برانگیز غنا و سماع است، پس اشکال فقها را مطرح کرده و بیان می کنیم که منظور از غنای حرام کدام است. پس از آوردن مجموع مطالب چنین نتیجه گیری می کنیم که: در مواردی که تحقّق غنا معلوم باشد باید از آن دوری کرد و در موارد مشکوک نیز، اجتناب کردن بهتر است چون، احتیاط راه نجات است و در مبحث سماع، فقهای متشرّع در مذهب شیعه اکثراً سماع را به عنوان غنا حرام دانسته، امّا در مقابل برخی از عرفا نه تنها سماع را مباح می دانند بلکه گروهی از آن ها سماع را واجب می دانند. هدف از ارائه این پایان نامه این است که چنین پژوهش هائی می تواند به شفاف سازی دو مشرب فقهی و عرفانی کمک کرده و همین طور در رفع منازعه بین فقها و عرفا اثرگزار است.

چکیده: مهم ترین علل مخالفت اندیشمندان مسلمان با عرفا در این است که عرفا پای بند به دین اسلام نیستند. امّا خودِ عرفا از چنین نسبتی تبرّی جسته و مدّعی هستند که حقایق اسلامی را بهتر از دیگران درک کرده اند و یک مسلمان واقعی اند. چگونگی عدول برخی از عرفا از ظواهر شرع نیاز به شرح دارد، به این معنی که عرفا با افعال و اقوال خود از محدودۀ شریعت خارج شده و خلاف ظاهر سخن می گویند و موجب اعتراض فقیهان می گردند. روشن است که مهم ترین منابع فقها کتاب و سنّت است امّا از آن جا که شارع برای فهم این ها، راه ویژه ای را پیشنهاد نکرده، راه همان، شیوۀ عقلا و عرف است که فقها هم به ظاهر تمسّک می جویند. از سوی دیگر عرفا مطالبی را به شرع و دین نسبت می دهند که خلاف ظاهر و برداشت فقیهان است مثل تاویلات عرفا. پس از مطرح کردن مسائل مختلف چنین نتیجه گیری می شود که: با این که فقها اشکال می کنند امّا لزوماً به این معنی نیست که سخن عارفان کاملاً مردود باشد چون زبان عرفان غیر از زبان عرفی است و عدم درک همین مسئله سبب اختلاف شده است. مهم ترین مسئلۀ اختلاف برانگیز غنا و سماع است، پس اشکال فقها را مطرح کرده و بیان می کنیم که منظور از غنای حرام کدام است. پس از آوردن مجموع مطالب چنین نتیجه گیری می کنیم که: در مواردی که تحقّق غنا معلوم باشد باید از آن دوری کرد و در موارد مشکوک نیز، اجتناب کردن بهتر است چون، احتیاط راه نجات است و در مبحث سماع، فقهای متشرّع در مذهب شیعه اکثراً سماع را به عنوان غنا حرام دانسته، امّا در مقابل برخی از عرفا نه تنها سماع را مباح می دانند بلکه گروهی از آن ها سماع را واجب می دانند. هدف از ارائه این پایان نامه این است که چنین پژوهش هائی می تواند به شفاف سازی دو مشرب فقهی و عرفانی کمک کرده و همین طور در رفع منازعه بین فقها و عرفا اثرگزار است.

چکیده از جمله مسائلی که در فقه مطرح بوده و دارای آثار عملی می باشد حرمت اعانه بر اثم است.این مسئله که اعانه بر اثم حرام است یا خیر از قدیم الایام در بین فقها مطرح بوده و اکثر قریب به اتفاق آنها به حرمت اعانه بر اثم نظر داده اند. ازجمله فقهایی که به حرمت اعانه بر اثم نظر داده امام خمینی است که به حکم عقل و آیه «ولا تعاونو» و ادله نهی از منکر استدلال نموده است و به اشکالهایی که در این زمینه مطرح بوده پاسخ داده است.در قبال این نظر آیت الله خویی از معاصرین ، حرمت اعانه بر اثم را نپذیرفته و معتقد است اعانه بر اثم حرام نیست.ایشان به روایاتی که به جواز فروش انگور به کسی که خمر می سازد و روایاتی از این دست استدلال نموده و آیه «لا تعاونو» را بر حرمت اشتراک بر اثم حمل کرده و شامل اعانه بر اثم نمی داند و روایات و ادله دیگر را توجیه نموده است.بر هر یک از قول به حرمت و عدم حرمت ثمراتی مترتب می شود که در فصول پایا نامه به آنها اشاره شده است.

مجازات تبعید از جمله مجازات های محدود کننده ی آزادی اشخاص است که با حبس و زندانی نمودن که آزادی اشخاص را به طور کامل از میان می برد تفاوت دارد. در این نوع عقوبت مرتکبین برخی جرایم به ترک اجباری محل سکونت یا محل وقوع و ارتکاب جرم با در نظرگرفتن مسافت مشخصی با صدق عنوان غربت تبعید و به مدت یک سال در برخی جرائم منافی عفت و اخلاق حسنه مانند زنا و یا به طور همیشگی درجرم محاربه ملزم می گردند. این عقوبت در فقه امامیه واهل تسنن به دلیل آیه 33 سوره مائده « او ینفوا من الارض » واحادیث صحیحه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و روایات متواتر از ائمه اطهار (علیهم السلام) و صحابه پیامبر و سیره ی مسلمین و اجماع فقهای فریقین اثبات می گردد. جرائم حدی مانند زنای غیر محصن، قیادت و محاربه در فقه امامیه مستوجب عقوبت تبعید شده و در فقه عامه جرائم حدی زنا و محاربه و برخی جرایم تعزیری مانند: مخنث بودن وتشبیب مستوجب عقوبت تبعید می باشند. در این نوشته با استفاده از روش تحلیلی ـ توصیفی و مراجعه به منابع مکتوب، اقوال وآراء فقهای مذاهب اسلامی را مورد نقد و بررسی قرار داده ایم امید است نتیجه به دست آمده بتواند در رسیدگی به دعاوی مرتبط با این مساله مورد استفاده قرار بگیرد

علامه سیدمحمدحسین طباطبایی از مفسران بزرگ معاصر با رویکرد توحیدی خاص و از تربیت یافتگان مکتب مرحوم سیدعلی قاضی، ضمن تفسیر آیات قرآن کریم در پاره ای مواضع، به مسآله مهم در معرفت ربوبی با عنوان وجدان فقر ذاتی پرداخته است. نوشتار حاضر به تحلیل این مساله از نگاه مرحوم علامه می پردازد. لذا در ابتدا متذکر شرافت و عظمت مسله توحید می شویم. آنگاه به ارتباط توحید و فقر ذاتی می پردازیم و با طرح پاره ای از اوصاف الاهی، تاثیر آن در افعال و نگرش انسان را بررسی می کنیم.

هر نظام تعلیم و تربیت به دنبال ابداع و استخراج روش های تربیتی از منابع تربیتی خود است. هدف پژوهش حاضر نیز استخراج سه روش تربیتی از منبع صحیفه سجادیه و تبین و شرح نکات کاربردی این روش ها برای رشد تعلیم و تربیت مبتنی بر دین مبین اسلام است. این این کتاب سه روش مهم(ریاضت،محبت و سلوک فقری) استخراج گردیده که تا حدود زیادی از سایر روش های موجود در صحیفه دارای کارایی بیشتری است: ریاضت در تعلیم و تربیت اسلامی و صحیفه امام سجاد (ع) عراض از اغراض نفسانی و شهوانی و انجام واجبات و مستحبات و ترک محرمات و مکروهات است.روش محبت با تاکید بر پرورش بعد عاطفی در متربی زمینه های رشد محبت الهی و در نتجیه اطاعت و بندگی او را فراهم می سازد در صحیفه امام سجاد (,) به این مفهوم اهمیت ویژه ای داده شده و محبت در مسیر خداوند متعال را بهترین نوع آن می داند روش سلوک فقری متربی را به این آگاهی می رساند که او فقیر بالذات و خداوند بی نیاز ستوده صفات است و در نتیجه در حد وسع و توان خود به بندگی و اطاعت از او میپردازد و از بسیاری صفت ها مانند تکبر و غرور خود را مبرا می سازد روش های فوق با هم پوشی کامل داشته و هدف آنها رساندن انسان به قرب الهی و طاعت و بندگی خداوند است

پژوهش حاضر استنتاج و استخراج روشهای تربیت اخلاقی از دیدگاه علامه طباطبایی است. بسیاری از تعالیم دین مبین اسلام در مورد اخلاق، تربیت و اخلاق گرایی هستند، به این منظور ابتدا اخلاق، تربیت و مکاتب اخلاقی را توضیح داده سپس به مبانی اندیشه های تربیتی علامه طباطبایی پرداخته شده است چراکه ناگزیریم برای تعریف و شناخت انسان و ویژگی های او تفسیر و تحلیلی از شناخت خدا،جهان و انسان داشته باشیم.این ویژگی ها عبارتند از: خدا شناسی،جهان شناسی ،انسان شناسی، خلقت انسان ،رشد،ابزار شناخت ،فطرت ،اجتماع ،مسئول بودن،امتیاز،اختیار و کرامت انسان، خلیفه خدا،خداگرایی، حق گرایی، کمال خواهی، حس استخدام قدرت شناخت ،هدایت فطری ، ظرفیت علمی ،تقویم احسن ،موجودی ابدی و روحانی. و دیدگاه های خداشناسی ،جهان شناسی و انسان شناسی اساس نظام تعلیم و تربیت جامعه را تشکیل میدهد . و با ارائه تعریفی از تربیت اخلاقی ،اهداف روش های تربیت اخلاقی عنوان شده است که عبارتند از:تقوی، حیات طیبه،سعادت ،ابتغاء فی وجه الله ،رسیدن به توحید در مرحلهءاعتقاد و عمل ،اخلاص،احیاءفطرت ،لقاءالله ،عبادت . و در پایان،روش های تربیت اخلاقی از منظر علامه (ره) بررسی شده است . روش های تربیت اخلاقی استخراج شده شامل روش گفتاری مباحثه ای ، عملی،محبت،تزکیه،امر به معروف و نهی از منکر،اسوه،تشویق و تنبیه ،عبرت و توحید می باشد اهداف و روش های تربیت اخلاقی متناسب با فرهنگ فعلی جامعه ما بوده و مبتنی بر یافته های علمی می باشد، همچنین آراء تربیتی علامه ماخوذ از قرآن،و سیره ائمه اطهار علیهم السلام است.